Theatermakers Ilay den Boer, Steef de Jong, Nastaran Razawi Khorasani, rapper en cabaretier Fresku en creatief productiebureau Well Made Productions zijn de genomineerden voor de Gieskes-Strijbis Podiumprijs 2023. Dat maakte het Gieskes-Strijbis Fonds vandaag bekend. Deze prijs voor een bijdrage aan de kwaliteit en diversiteit van de podiumkunsten wordt op 11 september uitgereikt aan twee van de genomineerden. Zij ontvangen ieder 60.000 euro. De overige drie genomineerden krijgen ieder 10.000 euro.

Het Gieskes-Strijbis Fonds initieerde zijn podiumprijs in 2017 ‘om vrij denken en verbeelden te ondersteunen’. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan twee makers die bijdragen aan de kwaliteit en de diversiteit van de podiumkunsten in Nederland. Kandidaten moeten een duidelijke visie hebben op het bereiken van nieuw publiek, het behandelen van nieuwe thematiek of het ontwikkelen van nieuw repertoire.

Met het prijzengeld van € 60.000 per winnaar is het de grootste podiumprijs van het land. De winnaars mogen het bedrag naar eigen inzicht aanwenden ten behoeve van hun artistieke ontwikkeling.

De genomineerden van 2023:

Ilay den Boer
Theater- en documentairemaker Ilay den Boer (1986) baseert zijn werk op persoonlijke ervaringen en verhoudt zich tot de maatschappelijke actualiteit. Zo werkte hij onder andere bij de IND, de rechtbank Amsterdam, een asielzoekerscentrum en Het Leger des Heils om op basis van deze ervaringen theatrale documentaires te maken. In het verleden maakte Ilay den Boer de internationaal met prijzen beloonde reeks Het Beloofde Feest over zijn geboorteland Israël. Hij ontving onder meer de Charlotte Köhler Prijs in 2011 en de VSCD Toneelprijs voor de meest indrukwekkende regie in 2022 voor de voorstelling Salomonsoordeel.

Oordeel Adviescommissie:

De geëngageerde theatermaker en acteur Ilay den Boer is een werkelijk unieke en gedreven podiumkunstenaar. Hij koppelt maatschappelijke thema’s aan theaterwerk waarin diepgaande relaties tussen mensen en de dilemma’s die hen tot elkaar brengen en veroordelen, centraal staan. Om tot de kern te komen is diepgravend onderzoek in zijn werkpraktijk cruciaal en weet hij dit onderzoek vervolgens te vertalen naar een meervoudige uitwerking: voor publiek in een (interactieve) theatervoorstelling tot cursus voor aanstaande ambtenaren.

Fresku
Fresku (1986) is een Nederlands rapper, die in 2008 doorbrak met zijn nummer Brief aan Kees. De Eindhovense rapper tekende bij het prestigieuze hiphoplabel Top Notch, waar hij zijn albums Fresku en Maskerade uitbracht. Beide albums ontvingen een State Award voor Beste Album. Naast verschillende prijzen voor zijn muziek is Roy Michael Remound, zoals Fresku echt heet, ook cabaretier. Zijn voorstelling Welkom bij de Fresku Show ging over de tweestrijd die hij voelde als gevolg van zijn Antilliaanse en Eindhovense roots. Zijn maatschappelijke betrokkenheid komt terug in zijn typetje Gino Pietermaai, zijn songteksten, en het Vrijheidscollege dat hij hield in het kader van het Bevrijdingsfestival. Fresku onderzoekt aan de hand van de actualiteit samen met het publiek hoe je in gesprek kunt blijven met elkaar in een veranderende maatschappij.

Oordeel Adviescommissie:

Eindhovenaar Fresku, echte naam Roy Michael Reymound, staat al bijna 15 jaar aan de top in de Nederlandse hiphopscene. Hij is een rolmodel, dat zich staande houdt in een harde en concurrerende wereld die van de ene hype naar de andere rent. Zijn recente onafhankelijke stap met een eigen label getuigt van lef. Met steengoede woorden en optredens toont Fresku zich oprecht, kwetsbaar en strijdlustig. Ook in het theater weet hij te raken. Niet alleen met zijn zeer persoonlijke teksten, zijn drijfveren en zaken die hem wakker houden, maar met ook zijn relativerende humor. Dit maakt Fresku tot de meest sympathieke en aanraakbare artiest in de hiphopwereld.

Steef de Jong
Steef de Jong (1983) is theatermaker, regisseur, liedjesschrijver en beeldend kunstenaar. In zijn werk zoekt hij de grens op tussen kunst en kitsch, ratio en sentiment, realiteit en fantasie, subtiele details en grote gebaren. Steef is operaliefhebber, maar operette stal zijn hart. In 2006 studeerde hij als beeldend kunstenaar af aan de Rietveld Academie met de muziekvoorstelling Stevens Testosteron Revue. In 2009 rondde hij zijn masterstudie aan DasArts af met het muziekdrama Engelberg Express, een Alpenoperette waarvoor hij verantwoordelijk was voor het libretto, de muziek, het toneelbeeld en de regie. Vanaf 2010 speelde hij als acteur in verschillende voorstellingen. In 2014 richtte Steef stichting Groots en Meeslepend op met Ina Veen en maakte de eenmans-operette-trilogie over zijn liefde voor de 19de-eeuwse keizerin Sisi. De afgelopen jaren won Steef meerdere prijzen: Beste Voorstelling tijdens De Parade (2014), Theatre Award op het Fringe Festival Perth (2015), de Olifant Kunst- en Cultuurprijs Haarlem (2015), de Mary Dresselhuys Prijs (2017) en heel recent de Johan Kaart Prijs 2023.

Oordeel Adviescommissie:

2023 is het echte doorbraakjaar van theatermaker Steef de Jong. Hij weet de wufte etiquette van een als stoffig en overbodig verklaard genre, de operette, op een creatieve en eigenzinnige wijze naar zijn hand te zetten en zeer actueel te maken. Met vaart en humor vertelt hij fantasievolle geschiedenissen in een bordkartonnen 3D-wereld, daarbij handig de kitsch omzeilend of inventief omarmend. Als regisseur, componist én als speler heeft De Jong een uitstekende fijnproeversneus voor de juiste rolverdeling en is het bijzonder knap hoe zijn werk publieksgroepen kan verbinden: van jeugd en gezinnen, tot cabaret- en klassieke muziekliefhebbers.

Nastaran Razawi Khorasani
Nastaran Razawi Khorasani (Iran, 1987) is afgestudeerd aan de Toneelacademie Maastricht. Ze is zowel theatermaker als actrice en speelde onder andere bij het Ro Theater, Internationaal Theater Amsterdam, Maas theater en dans en Nineties Productions. Haar werk wordt internationaal getoond. Naast haar eigen voorstellingen is Nastaran als gastmaker verbonden aan Theater Rotterdam in samenwerking met de Coproducers. Samen met Davy Pieters vormt ze het makersduo KOBE waarmee ze aan een documentaire werkt. Tijdens het Nederlands Theaterfestival 2014 won Nastaran de Gouden Krekel. In 2020 ontving ze een nominatie voor de Prijs van de Nederlandse Dansdagen Jong Publiek. Met Songs for no one won ze tweemaal de BNG Bank Theaterprijs. In 2022 werd Songs for no one geselecteerd door Het TheaterFestival Vlaanderen als een van ‘de meest belangwekkende, maatschappelijk relevante en vernieuwende voorstellingen’ van het afgelopen seizoen.

Oordeel Adviescommissie:

Nastaran Razawi Khorasani toont zich één van de snelst ontwikkelende podiumkunstenaars in Nederland. Haar grootste kracht is haar veelzijdigheid. De jeugdige en energieke bravoure bij performance collectief KOBE maakte plaats voor een ingehouden intiem en kwetsbare solo, maar ook in groot ensemblewerk acteert Nastaran beheerst en sterk. Veelbetekenend is de manier waarop haar lichaam in al haar werk centraal staat. In welke context dan ook, van podium tot buitenlocatie tot televisie, trekt zij de aandacht en laat zij het publiek of kijker niet meer los, waardoor haar werk op het netvlies blijft gebrand.

Well Made Productions
Well Made Productions werd in 2015 opgericht door creatieve producenten Samora Bergtop (1978) en Ellen Tjon A Meeuw (1975). In de authentieke film- en theaterproducties van Well Made Productions staan bi-culturele narratieven centraal. Ze kenmerken zich door een populaire aantrekkingskracht waarmee het publiek wordt geraakt op een manier die zowel vermakelijk als inhoudelijk en artistiek avontuurlijk is. Well Made Productions zet in op representatie en erkenning en creëert meer diversiteit binnen het huidige culturele aanbod. In 2017 won Well Made Productions de Amsterdamprijs voor de Kunst. Well Made Productions maakte onder andere: The Story of Travis, Beige, Yoniverse, Clybourne Park, Beneatha’s Place en A Raisin in the Sun. Het productiehuis maakt onderdeel uit van de International Associate Company of Young Vic in Londen.

Oordeel Adviescommissie:

Het vertellen van nieuwe en ongehoorde verhalen vanuit een bi-cultureel perspectief, dat was de motivatie van Samora Bergtop en Ellen Tjon A Meeuw om Well Made Productions op te richten. Nu zo’n tien jaar onderweg levert dat uiterst actueel en urgent totaaltheater met muziek en video op, dat node gemist werd op de podia in Nederland en zodoende een belangrijke en betekenisvolle bijdrage levert aan de meerstemmigheid in het theaterveld. Het ambitieuze duo bevraagt de artistieke norm en schuwt het risico niet, toont lef en uithoudingsvermogen, en houdt het publiek een spiegel voor. Met eigen verhalen en vertaald repertoire weet Well Made Productions een nieuw publiek te verwelkomen in de schouwburgen.

De genomineerden zijn geselecteerd door een Adviescommissie onder leiding van Martijn Buser (artistiek directeur Gaudeamus), met Hildegard Draaijer (artistiek directeur DOX), Kristin de Groot (adviseur/coach/fondsenwerver, voorheen directeur Dansateliers), Philip Powel (mede-eigenaar jazzpodium BIRD, programmamaker, cultureel producent) en
Jeannette Smit (adviseur in de culturele sector, voorheen algemeen directeur Theater Bellevue).

Het valt de commissie op dat het engagement bij makers helemaal terug is, vanwege de ontwikkelingen op het wereldtoneel. ‘Dat zien we ook bij de genomineerden voor de Gieskes-Strijbis Podiumprijs, waarvan een aantal de afgelopen jaren heel zichtbaar is geweest en anderen onder de oppervlakte of in de luwte unieke prestaties neerzetten. De makers tonen lef, delen volharding en uithoudingsvermogen, en blijven dicht bij zichzelf.’

Foto: Prins de Vos – Salomonsoordeel van tg Ilay