Sheralynn Adriaansz voegt zich met Beige bij het groeiende aantal makers die een vertelvoorstelling gebruiken om het over culturele identiteit te hebben. Haar ontwapenende humor en de gelaagde insteek onderscheiden de performance van andere werken in het genre.

In een klein zaaltje boven de De IJ-Kantine op de NDSM-werf verwelkomt Sheralynn Adriaansz ons in haar domein. We worden meteen aan het werk gezet: er moet een grote hoeveelheid sinaasappelsap worden geperst voor een ritueel dat ze met ons wil delen, waarin klaarblijkelijk een hoofdrol is weggelegd voor het plastic badje dat midden op de scène staat.

Beige toont als voorstelling in eerste instantie het gezicht van de bekende zoektocht naar culturele identiteit van een hoofdpersonage van gemengde nationaliteit. Adriaansz vertelt ons over haar roots in Tanzania en Suriname, en haar zoektocht naar een gevoel van thuis in beide landen. Maar meteen in de eerste scène wordt haar romantische blik op haar Afrikaanse connectie verstoord, als ze tot grote hilariteit van haar Tanzaniaanse oma door een winkelier voor ‘witte’ wordt versleten.

Zo begint een gewiekste performance waarin een prettige spanning ontstaat tussen Adriaansz’ verlangen naar een pure verbintenis met de culturen van haar familie en de weerbarstige realiteit van de onlosmakelijke verwevenheid die het gevolg is van culturele uitwisseling. Slim leidt ze deze spanning in, in een hilarische scène waarin ze de exotiserende reactie persifleert die zij en haar witte vriend vaak aan de buitenwereld ontlokken: ‘Wat zullen jullie mooie halfbloedkindertjes krijgen! Waar wachten jullie eigenlijk nog op?’

De mogelijkheid van ‘beige’ nageslacht komt vervolgens symbool te staan voor de verschillende culturen die Adriaansz in zich verenigt. Als ze uiteindelijk klaar is om het ritueel te beginnen legt ze ons uit dat het sinaasappelbad een combinatie is van rituelen van haar beide oma’s, en dat ze zo haar beide culturele achtergronden tegelijkertijd wil eren. Op slimme wijze grijpt Adriaansz een laatste wending echter aan om een al te gemakkelijk idee over haar zwarte identiteit juist weer te problematiseren.

Beige vertelt zo een gelaagd verhaal over culturele achtergrond, dat de identiteitspolitieke focus van de zoektocht naar gemeenschap en verbondenheid zowel viert als bekritiseert.

Foto: Jean van Lingen