Eerlijk is eerlijk als het ware (6+)

‘Eerlijk duurt het langst’ is misschien een wat al te voor de hand liggende educatieve boodschap voor een jeugdvoorstelling, maar de ongelooflijk geestige en meesterlijk inventieve manier waarop Marianne Kuijper en Job Raaijmakers in Eerlijk is eerlijk als het ware van Theater Als Het Ware naar deze conclusie toewerken is reden voor een diepe buiging.

Bonnie en Claus zijn twee ervaren, doortrapte plofkrakers. Maar na de zoveelste bankkraak worden ze gepakt en in de cel gegooid in afwachting van hun rechtszaak. Deze inleiding is als filmpje op de site van Theater Als Het Ware te zien en met dat filmpje, met de overval, een achtervolging en arrestatie, opent ook de voorstelling, waardoor kinderen meteen ondergedompeld worden in het verhaal.

Wat het uur daarna volgt is een zalige mix van slapstick, absurde dansjes, krankzinnige typetjes, snelle verkledingen voor de vele dubbelrollen en een stevige lading voor elk wat wils grappen. De jongsten in het publiek zullen niet opkijken van het nummer 4711 van een van de gevangenen, en dat Claus Het Parool leest met een grote foto van Inez Weski op de voorpagina zullen ze waarschijnlijk ook thuis niet vertellen. Het zijn wel de grapjes die deze voorstelling voor alle leeftijden aantrekkelijk maken.

Daarentegen zullen de kleintjes wel degelijk snappen dat de waarheid een vloeibaar geheel wordt als de mens onder druk staat, of, zoals in dit geval, als hem een levenslang verblijf in de cel boven het hoofd hangt. Jokken is in sommige gevallen zeer begrijpelijk. De advocaat – van bureau Advocaatje leef je nog iea pro dea, die zich sterk zal maken voor de gevangene om ook jus op het bord met aardappelen en bloemkool te krijgen – en de gevangenispsycholoog doen er ook alles aan om de waarheid te verdraaien.

Tekst en spel van Marianne Kuijper en Job Raaijmakers krijgen een extra dimensie door het vernuftige decor van Hester Jolink, die de beste student lijkt van de imaginaire Hans Klok Academie. Het ziet er allemaal heel realistisch uit: de twee bedden, een wc-pot, wasbak, wandkastje en een luikje waar het karige eten doorkomt. Maar telkens als het kastje geopend wordt liggen er andere spullen in, het piepkleine bed blijkt toch ruim genoeg om twee volwassenen in te laten slapen en dan is er nog een rat die op magische wijze door de celruimte fladdert. Janine de Weerd, technicus achter het decor, vervult een heldenrol om alles te laten vliegen, verdwijnen en verwisselen.

Kuijper en Raaijmakers werken sinds hun studie aan de Amsterdamse Toneelschool regelmatig samen, als schrijver, regisseur en acteur. Zo waren zij eerder te zien in onder meer in Dirk, over de ontelbare personen die je bent, en in de 5+ voorstelling Geeft niks, een troostende komedie over broekplassen. Na het zien van Eerlijk is eerlijk als het ware is het te hopen dat die samenwerking nog lang moge voortduren.

Foto: Kamerich & Budwilowitz