Het is een sterk Holland Festival 2022, vooral door de twee speciale artistieke adviseurs, de aanstekelijke zangeres Angélique Kidjo uit Benin en de scherpe Duitse regisseur Nicolas Stemann. De laatste bracht van zijn Schauspielhaus Zürich nog een intrigerende voorstelling mee, Der Ring des Nibelungen van regisseur Christopher Rüping en schrijver Necati Öziri.

Die hebben Wagners zestien uur durende Ring-tetralogie als uitgangspunt genomen. Ze schrapten al zijn composities, vervingen die door muziek van dj en dichter Black Cracker en brachten de tekst terug tot zeven monologen, met als argument dat tegenwoordig toch niemand meer naar elkaar luistert. Schrijver Öziri begint de avond zelf met een ontspannen verhaal over de duizenden telefoongesprekken van hem met regisseur Rüping. Wat heeft die in ‘s hemelsnaam met Wagner? Öziri snapt niet waarom deze componist in West-Europa zo’n bejubeld en verguisd icoon heeft kunnen worden. Maar hij belooft uiteindelijk toch mee te doen aan dit project.

Het idee is dat stemmen en verhalen die in Wagners Ring zijn weggelaten nu beter aan de orde kunnen komen, maar dat valt mij niet zo mee. Wodan, zijn vrouw Fricka en dochter Brünhilde komen ook bij Wagner flink aan bod. Jammer is dat ze hier veel te lang aan het woord zijn, zodat deze versie van de Ring toch nog drie-en-een-half uur duurt.

Erger is dat de monologen ook nog eens vol weinig verrassende uitweidingen zitten en af en toe tamelijk banale verhalen bevatten. De ouder geworden Fricka voelt zich bedrogen door haar nogal vaak vreemdgaande echtgenoot Wodan. Die is woedend op haar, op iedereen en op de hele wereld, zoals dat een oude, bijna uitgetelde man die te veel toneel heeft gespeeld betaamt. Brünhilde heeft wel iets origineels bedacht: zij heeft genoeg van al die dode helden en zoekt liever een schip vol laffe verliezers op om met hen verder te gaan.

Verder komt de dwerg Alberich aan het woord. Na een meditatie, waar hij de zaal in meeneemt, springt hij in de Rijn en vindt als bij toeval op de bodem een goudschat. Erda, oftewel moeder aarde, zingt een gloedvol lied, waarbij zij grappig genoeg in de buurt komt van Angélique Kidjo. De twee reuzen Fasolt en Fafner houden hand in hand een pleidooi voor de gastarbeiders die Europa hebben helpen opbouwen, zoals zij voor de goden het Walhalla hebben gebouwd.

Ten slotte komt de Waldvogel, het kleine bosvogeltje, aan het woord. Die vertelt het verhaal van de draak die in een grot verstopt zit. Maar is het wel een echte, woeste draak? Is het niet eerder een ongelukkig wezen dat zijn verhaal aan niemand kwijt kan?

We krijgen bij het weggaan allemaal een van de gekleurde kaarsjes die ter plekke tijdens de voorstelling werden vervaardigd. Dat gaat vergezeld van de opdracht in onze omgeving een draak te zoeken die bij het licht van dat kaarsje ons zijn verhaal mag vertellen.

Het is, kortom, een uiterst sympathieke onderneming deze Ring, maar wat mij betreft iets te braaf. Het gaat helemaal niet over de problematische Wagner, niet over de ondergang van de Germaanse goden en jammer genoeg ook nauwelijks over deze tijd. Meer dan een intrigerende avond is het voor mij niet geworden.

Foto: Sabina Boesch