De zevende symfonie van Shostakovich vormt de basis van de voorstelling Personal Symphonic Moment van de Finse dansmaker Elina Pirinen. Het is het soort klassieke muziek dat letterlijk gevoelens en scènes probeert weer te geven, sentimenteel is en programmatisch, en bovendien wordt opgevat als monument voor het krankzinnige Sovjet-lijden tijdens de Tweede Wereldoorlog, vijfentwintig miljoen mensen groot. Pirinen lijkt al deze voorgeprogrammeerde betekenis te willen ontheiligen, door er haar eigen poppenkast voor in de plaats te stellen. Dit lukt voortreffelijk, maar opwindend is anders.

De opening van de voorstelling is nog intrigerend. In het pikkedonker naar Shostakovich luisterend, vraag ik mij af waarom sommige klanken met natuurschoon en fladderende vrienden verbonden zijn geraakt. Wanneer de lichten aangaan, veroorzaakt een langzaam uiteenvallende pluk rook een landschappelijk effect. Hierin doemen de drie danseressen op, die de rest van de duur van de symfonie de draak steken met van alles en nog wat.

Is het al een soort van straf om 1 uur en 20 minuten lang naar de letterlijkheid van Shostakovich te moeten luisteren, Pirinen maakt het met haar ongein niet per se beter. Als wat jong uitgevallen witte wieven of diabolische Disney-figuurtjes rauschen Pirinen en haar collega’s Suvi Kemppainen en Aino Voutilainen over het podium, de goede zeden tartend met verf in het haar en blote billen in elkaars gezicht. In het okergeel, mintgroen en bosaardbeienroze getooid, lijken ze bosnimfen die zin hebben in een flink potje amok.

Gedurende een sing-song-along met Shostakovich volgen wat studentikoze verwijzingen naar wat op post-diploma leegte lijkt, die niet met wisselende contacten of met Nietzsche en Merlau-Ponty verholpen kan worden. Gesimuleerde overgave, lekker stom doen, je vooral niet verstaanbaar maken, en nog meer seksgrappen, het recept is bekend en zo oud als de wereld.

Even lijkt er een moment te ontstaan waarop dingen niet gewoon zijn wat ze zijn. De dames trekken zich terug in een lang, honend gelach, achter op het podium. Even stijgt de handeling boven zichzelf uit, in dit lachen, Nietscheaans of anderszins. Maar dan gaat alles weer zoals altijd. Waar het bokken van Pirinen vandaan komt of heen moet, het wordt niet duidelijk. Much to do about nothing, is mijn schouderophalende conclusie.

Foto: Timo Wright