De geboorte van een kalf. Het geluid van huilende coyotes. Eindeloze maisvelden. Een kadaverput. Het zijn dingen die écht zijn, in de woorden van Tom. Echt in verhouding tot zijn baan in de reclamesector. En misschien ook wel echt in verhouding tot de relatie met zijn overleden geliefde, die een schaduwleven bleek te leiden. De voorstelling Tom op de Boerderij van Theatergroep Suburbia geeft in een afstandelijke regie van Albert Lubbers een inkijkje in dat ‘echte’ leven.

Het is inmiddels een traditie: de jaarlijkse zomerlocatievoorstelling van Theatergroep Suburbia op de Stadsboerderij Almere. Ieder jaar wordt een schuur of veld van deze biologisch-dynamische boerderij enkele weken ingericht voor een grote stroom publiek, inclusief bar en pop-up restaurant. De boeren Tom en Tineke Saat stellen hun erf steeds weer met enthousiasme open. Een voorstelling met de naam van de stadsboer in de titel, klinkt als een eerbetoon aan deze bijzondere agrarische ondernemers die op vele manieren proberen het stedelijke en het landelijke met elkaar te verbinden.

Tom op de boerderij speelt zich echter niet af in Nederland, maar in Canada. Daar waar het platteland uitgestrekt, eindeloos, leeg en uitzichtloos is. En waar een jongen met homoseksuele gevoelens beter niet zichzelf kan laten zien. Het stuk uit 2011 van Michel Marc Bouchard is verfilmd en reeds wereldwijd gespeeld, en nu in het Nederlands vertaald door Chiara Tissen.

Tom (intrigerend gespeeld door Johannes Wirix-Speetjens) is de geliefde van de overleden zoon van boerin Agathe (Oda Spelbos). Samen met haar andere zoon Francis (Chiem Vreeken) runt ze een boerderij ergens op het Franstalig-Canadese platteland. Haar man is al langer overleden en met haar overleden zoon had ze al langer geen contact meer. Maar zijn begrafenis vindt plaats in het dorp waar hij is opgegroeid en Tom komt daarheen om afscheid te nemen.

Gaandeweg groeit zijn relatie met Agathe, en vooral met de hardhandige Francis. Een spel van aantrekken en afstoten, tederheid en misbruik, ontvouwt zich. De broer die door grote geheimen te bewaren denkt zichzelf en zijn familie te redden, raakt geleidelijk zijn grip kwijt.

Het is een verwarrend verhaal met een licht clichématige ondertoon. Dat komt enerzijds door de wat afstandelijke regiestijl van Lubbers. De personages kijken elkaar nauwelijks aan, emoties lijken als olie van hun veren te glijden. Maar er zitten ook wat vreemde kronkels in de tekst zelf, waardoor het geheel enigszins ongeloofwaardig aandoet, met een dan weer iets te voor de hand liggende ontknoping.

Dat neemt gelukkig niet weg dat Tom op de boerderij uiteindelijk best meeslepend wordt. Het prima spel van de fijne acteurs zorgt hier grotendeels voor. Maar echt interessant zijn de momenten dat het uitmuntende muziekensemble Black Pencil vrij spel krijgt. Hun combinatie van instrumenten (van onder meer panfluit tot accordeon en altviool) is fascinerend, verrassend, wringend, hun onalledaagse arrangementen van Bach tot rumba zijn enorm strak. Het is jammer dat het vijftal letterlijk boven de speelvloer staat, als letterlijke muzikale omlijsting, terwijl hun muziek in essentie zo expressief en ‘echt’ is. In de rest van de voorstelling wordt die echtheid helaas vrijwel alleen in woord en te weinig in daden beleden.

Foto: Bart Grietens