Als alles van buiten verboden is, wordt het verlangen naar exotische genoegens onverbiddelijk groter. Zeker als het ultieme rolmodel daar ook voor valt. Kunstenaar Hwang Kim maakte een grappige film over hoe het Westen het verboden rijk binnenkomt. Die is opgenomen in Festival De Keuze. Maar een film is nog geen theater.

Voor de machthebbers van Noord-Korea is ongeveer de complete rest van de wereld volstrekt verwerpelijk. Dat is de leer. De intens geliefde en geëerde leider Kim Jong-il hield zich daar niet altijd aan. Hij is dol op pizza en Hollywood, en hij koos de filmmuziek van Pirates of the Carribean als station call voor de staatsradio. Dat laatste valt misschien onder de andere mytische wapenfeiten die aan de Grote Leider worden toegeschreven, zoals de uitvinding van de hamburger, de jaarlijkse consumptie van 800.000 dollar aan Franse cognac en zijn vermogen om bij golf de ene hole in one na de andere te slaan.

Zeker is dat onder zijn bewind het eerste pizza- en spaghettirestaurant in Pyongyang werd geopend. Politieke bobo’s mogen daar genieten van de godenspijs uit het walgelijke Westen, terwijl gewone mensen er honger lijden. Dat bracht de Zuid-Koreaanse, in Londen werkende kunstenaar-ontwerper Hwang Kim op het idee voor zijn project Pizza’s for the people: een handleiding op dvd voor het bakken van pizza’s, gekopieerd in vijfhonderd exemplaren en vanuit China het land in gesmokkeld.

De film is grappig en aanstekelijk. Er komen 24-Kitcheneske zaken in aan de orde, zoals het vervangen van moeilijk verkrijgbare ingrediënten. Gebruik tofu als je geen kaas kunt krijgen en kleine pepers in plaats van die enorme westerse paprika’s. Het instruerende jonge stel komt erachter dat hun pizza’s pas lekker worden met een flinke kwak Noord-Koreaanse sambal.

Daarna worden nog andere subversieve onderwerpen behandeld: hoe pak je een koffer in als je naar het buitenland vliegt, hoe koop je illegale video’s op de zwarte markt en hoe word je een trendsetter (hip dansen met een zonnebril op)? In het laatste deel, ‘How to enjoy Christmas’ wordt aangeraden aan de verjaardag van de Leider te denken als je moeite hebt om bij het kindje Jezus het juiste gevoel te krijgen. Dansjes met muziek steken zowel de draak met de cultuur van Noord- als van Zuid-Korea. Een militaire parade op muziek van Michael Jackson mist zijn effect niet.

Grote projectieschermen zijn gemeengoed in het internationale Rotterdamse theaterfestival De Keuze. Ik heb lang niet alle voorstellingen gezien, maar bij wat ik wel zag keek ik voor een flink deel van de tijd naar een plat vlak. Over  effectief gebruik van dat middel moet nog diep worden nagedacht. In de vermakelijke openingsvoorstelling Germinal dient het beeld om de zojuist ontdekte werkelijkheid te ordenen, als een verbeelding van hoe hersenen rubriceren. Tiago Rodrigues maakt met veel plezier misbruik van de autoriteit van het journaal door acteurs wonderlijke berichten te laten uitspreken met de lippen synchroon met die van een geprojecteerde nieuwslezer. In Ibsen in one take van Chong Wang was het live opgenomen beeld een stuk genietbaarder dan het amateurtoneelachtige spel op de vloer. Maak dan een film, zou je zeggen. Hoe zorg je ervoor dat projectie en spel elkaar versterken? Van Hotel Modern valt nog veel te leren.

Na de instructievideo van Hwang Kim volgen voorgelezen brieven waarin het effect van de smokkelwaar aan de orde komt. Twee acteurs zitten voor het grote filmscherm en lezen de tekst op. Hoewel het van belang is om te horen dat Noord-Koreanen steeds magerder en ongezonder worden, zakt de voorstelling, als je die zo mag noemen, in. Ook de levende accordeonist die verschijnt maakt van een filmproject nog geen theater.

Hoe waardeer je in een theaterrecensie een leuke film waarvan geen theater is gemaakt? Het hangt ervan af wat u wilt.