De recente herneming van Het leven en de werken van Leopold II (2003) van regisseur Raven Ruëll bij KVS zorgde vorige week voor de nodige ophef. In de voorstelling, een satire over de Belgische koloniale geschiedenis naar een tekst van Hugo Claus, wordt onder meer een blackface opgevoerd.

De Keniaanse theatermaker en storyteller Ogutu Muraya annuleerde zijn voorstelling Fractured Memories, die afgelopen weekend in KVS zou spelen, en waaromheen de Brusselse schouwburg bovendien een panelgesprek zou organiseren over de impact van kolonisatie op de individuele en collectieve psychologie en hoe dat in theater aan bod komt. ‘Ik begrijp niet waarom mijn werk naast zo’n ontzettend probleemstuk wordt geprogrammeerd en zonder mijn toestemming wordt beschreven en geframed als onderdeel van hetzelfde gesprek om “kritisch te reflecteren over ons koloniale verleden”’, tekent Veem House for Performance uit zijn naam op Facebook op.

Journalist Gia Abrassart stelde afgelopen vrijdag in De Standaard dat je dit stuk in deze tijd niet meer kunt opvoeren ‘zonder een verplichte pedagogische omkadering die verder gaat dan een vrijblijvend nagesprek’. Ook KVS-stadsdramaturg Tunde Adefioye is volgens de krant onthutst.

Vijftien jaar geleden lokte de voorstelling nauwelijks controverse uit. Ruëll wierf goede kritieken in de Vlaamse kranten. De racistische elementen in de voorstelling zouden bijdragen aan de satirische insteek. De Standaard schreef destijds van ‘een intelligente lezing’: ‘Het hele stuk is doorspekt van grove racistische bespiegelingen over de beperkte hersenactiviteit van de neger, of de legendarische omvang van zijn geslacht. Toch blijft de voorstelling niet hangen in een grove zwart-wittekening.’ De voorstelling werd bovendien geselecteerd voor het Vlaams Theaterfestival.

KVS-directeur Michael De Cock, die de herneming initieerde, blijft de recente opvoeringen verdedigen. ‘Het is duidelijk dat de geesten vijftien jaar na de première gerijpt zijn en dat kan ik alleen maar aanmoedigen. Maar binnen welk kader is de kunst nog vrij?’

Koen De Graeve in Het leven en de werken van Leopold II, foto: Claude Rouyer