Sidi Larbi Cherkaoui is een van de meest succesvolle choreografen in het internationale veld van de afgelopen jaren. Hij staat centraal in het nieuwe avondvullende programma van Introdans. Het gezelschap werkt al langer met hem samen waardoor het nieuwe programma twee premières bevat. Het is altijd goed nieuws als een maker een hele avond krijgt bij een groot gezelschap en de inzet van de dansers van Introdans is fantastisch. Jammergenoeg stelt het programma toch op veel punten teleur.

Orbo Novo, het eerste stuk van de avond, werd tien jaar geleden gemaakt met het Ceder Lake Contemporary Ballet in de Verenigde Staten en ging in 2015 in première bij Introdans. Een reis naar New York leverde inspiratie voor deze choreografie die opent met een toneelbeeld van lichamen die uit twee torens hangen, terwijl op de voorgrond een duet wordt gedanst van samenzijn en loslaten. Grote emoties en angsten worden zichtbaar in trillende handen en knikkende knieën. Het roept de vraag op wat nu precies met deze scène wordt beoogd. Herkenning? Shock? Zo letterlijk refereren aan de beelden van de aanslagen op de Twin Towers is zacht gezegd weinig invoelend.

De torens bestaan uit stalen raamwerken die later in de voorstelling in verschillende constellaties op het toneel worden gereden door de dansers, waardoor ze gekooid worden of afgesloten van de anderen. Zo is in Orbo Novo ook de keerzijde van een bruisend stadsleven zien. 

De dansers van Introdans zijn technisch geschoold en glijden schijnbaar moeiteloos door het organische en acrobatische vocabulaire van Cherkaoui dat verschillende stijlen verenigt. Snel en flitsend, maar het schuurt nergens. 

Het duet Pure is een uitsnede van de choreografie TeZukA die in het geheel te zien was in Nederland met Larbi’s eigen groep Eastman tijdens Julidans 2012. Tussen drie witte, losstaande schermen dwarrelt witte rook over de vloer en dansen een man en vrouw een liefdesduet. Eenmaal alleen op het toneel beschrijft de vrouw haar lijf met een kwast en zwarte inkt. Van deze tekenen des tijds probeert de man haar later weer te ontdoen, maar eenmaal zichtbaar gemaakt blijken de sporen onuitwisbaar en een splijtzwam tussen de twee. Tragisch, maar ook dubbelzinnig is de ontwikkeling van de relatie. 

Loin, oorspronkelijk gemaakt met het Ballet du grand Théâtre de Genève in 2005, is door de rijkdom aan bewegingsmateriaal – spetterend vloerwerk en inventief partnering – het meest interessante stuk van de avond. Maar het wordt ongemakkelijk door de grappen die de grote groep dansers – unisono en in een rij opgesteld op het voortoneel – vertellen over een optreden in China (‘is goor’) en over kakkerlakken op het toneel daar (‘de kakkerlakken waren enorm, niet zoals de kakkerlakken in Europa’). Later wordt daar een rap in het Mandarijn tegenover gezet, maar hoe vrolijk die paar dansers de tekst ook uitspreken, het leed is al geschied. Misschien dat dit in 2005 nog als grap gemaakt kon worden op het toneel in Zwitserland, maar momenteel onderstreept het vooral de negatieve culturele stereotyperingen waarvan we nu juist zo graag af willen. Sidi Larbi Cherkaoui is een choreograaf met een boodschap. Maar in dit stuk wordt het tegenovergestelde bereikt van wat hij doorgaans beoogt: verbinden.

In het programma Levi Larbi brengen de choreografieën genoeg uitdagingen met zich mee. Danstechnisch wordt het goed uitgevoerd, maar het mag juist wel wat eigener. Door de duidelijke beelden en leesbare concepten spreken de drie stukken voor zich, een toelichting zoals het tussendoor getoonde interview van artistiek leider Roel Voorintholt en Sidi Larbi Cherkaoui op film brengt geen nieuwe inzichten en vlakt eerder af. Levi Larbi roept ook de vraag op of Sidi Larbi Cherkaoui – met de enorme successen die hij over de hele wereld boekt – niet te veel doet, want de bijzondere kwaliteit van zijn werk komt hier niet volledig over het voetlicht.

Foto: Hans Gerritsen