De zwarte Britse maker van Find your eyes, Benji Reid (57 jaar), is een veelzijdig kunstenaar. Hij heeft zijn sporen verdiend in de hiphop-dans, theater maken en fotografie. Al deze disciplines en ervaringen brengt hij tezamen in het uitdrukken van zijn beleving en perspectief als zwarte man.

Links en rechts van het podium bevinden zich twee grote witte schermen waarop iedere keer dezelfde beelden worden geprojecteerd. In het midden staan grote halfronde verschuifbare schermen, die gebruikt worden voor wisselingen van de enscenering.

Die wisselingen zijn een onderdeel van wat in feite een lange reeks van fotosessies zijn door de maker zelf. Benji Reid staat in het midden voor op het podium in het half duister met zijn camera en technische assistenten die hem bijstaan met de decorwisselingen en belichting. Twee modellen zijn zwart en een is wit.

Het begint met zwart-witfoto’s van allerlei vormen van hun lichamen. Later gaat Reid over in zwart-witgezichtsportretten met de meest uiteenlopende uitdrukkingen: van pijn en wanhoop tot grappig en speels. De hele actie van de maker en zijn camera die de modellen regisseert en vormt voor zijn beeld blijft de hele voorstelling door boeiend om te zien. Het is een visueel schouwspel waarbij het proces, de creativiteit van de maker, de ensceneringen en niet in de laatste plaats de plooibaarheid van de modellen indruk maken. Van zwart-wit gaan de foto’s over in kleur, de rekwisieten worden steeds abstracter en de fotografische beelden ontwikkelen zich langzaam van realistisch naar sciencefiction-achtig.

Tussen de opeenvolgende fotosessies door horen we het geluid van de stem van Reid. Hij geeft bespiegelingen over oorlog en misère in de wereld, racisme vandaag en ervaringen uit zijn persoonlijke leven. Zoals het verhaal over zijn moeder die zich kapot heeft gewerkt tijdens haar leven en op het eind daarvan wordt geveld door een hartaanval. We horen ook zijn perspectief op fotograferen: ik fotografeer niet hoe iemand er uit ziet, maar wat iemand heeft doorleefd.

Ook in teksten van schrijvers op de twee schermen lezen we bespiegelingen over racisme en de onrechtvaardigheid tegen zwarte mensen. Maar ook de vooruitgang, zoals uit een van de teksten blijkt: we kwamen van een slavenschip maar zijn doorgegaan tot een ruimteschip. Deze geluidsfragmenten en teksten kun je associëren met de beelden die hij creëert tijdens de fotosessies.

Find your eyes is geen ‘standaard’ theater met een recht verhaal, realistische personages en een een begin, midden en eind. Het stuk doet vooral een beroep op het associatievermogen van het publiek. De stijl en uniciteit van deze voorstelling worden bijna nooit geassocieerd met ‘black art‘. In dit opzicht is Find your eyes stereotypen doorbrekend en zeker avantgardistisch te noemen. Thank you Benji Reid for sharing experiences from your life and your art with us.

De voorstelling Find your eyes was de opening van de Black Achievement Month. De helemaal maand oktober staat kunst en cultuur vanuit zwart perspectief en beleving geprogrammeerd in verschillende steden. Kijk voor het volledige programma op blackachievementmonth.nl.

Foto: Oluwatosin Daniju