Soms is de werkelijkheid minder geloofwaardig dan fictie en bij Bloedbroeders is dat zeker het geval. Bloedbroeders is het levensverhaal van de oudoom van Nederlands-Armeense acteur Ara Halici, die dit verhaal eerder in een gelijknamige documentaireserie vastlegde. Het vertelt hoe hij als kleine jongen de Armeense genocide overleefde en bevriend raakte met een Turkse jongen. Nu heeft Theater Rast het vertaald naar ontroerend, actueel muziektheater.

De Armeense genocide uit 1915 wordt door de Turkse gemeenschap nog veelal ‘de Armeense kwestie’ genoemd. Hoewel de gebeurtenis inmiddels door veel landen wordt erkend, is dat voor Turkije nog niet het geval. Het onderwerp ligt nog steeds gevoelig bij zowel de Turkse als de Armeense gemeenschap, en daarmee dus ook bij Nederlanders met een Turkse of Armeense afkomst.

In het nagesprek van de voorstelling vertellen de leden van The Hague Peace Project dat het in 2018 nog steeds moeilijk is om de dialoog aan te gaan met Turkse, Armeense en Koerdische jongeren: er wordt bij dit onderwerp vaak weinig nuance aangebracht en er is geen ruimte voor het individu. Bloedbroeders laat zien hoe bijzonder en waardevol de verhalen van de individuen kunnen zijn.

Bloedbroeders is het levensverhaal (opgeschreven door Allard Blom) van de Armeense Abisoghom, die in een Armeens dorp in Turkije woont. Hij is zeven wanneer zijn vader, zijn broers en alle andere mannen uit het dorp worden meegenomen door Turkse soldaten. Even later verdwijnt bij een rooftocht ook de rest van de inwoners. Abisoghom verstopt zich goed en is een van de weinige overlevenden. Hij wordt opgenomen in een Turks gezin en moet een Turkse naam aannemen. Hier ontstaat een hechte vriendschap met Mehmet, een Turks jongetje uit het gezin. De jongens noemen zichzelf bloedbroeders. Wanneer Abisoghom veertien is, overlijdt de vader van zijn onderduikgezin en wordt het te gevaarlijk om te blijven. Abisoghom moet vluchten en Mehmet gaat met hem mee. Twee jongens van twaalf en veertien beginnen aan een lange, gevaarlijke reis.

In de regie van Șaban Ol worden alle rollen afwisselend gespeeld door de vier acteurs op het podium (Albert Klein Kranenburg, Bastiaan de Haan, Brechtje Kat en Jorien Zeevaart). De vorm draait volledig om het vertellen van het verhaal, niet zozeer het naspelen ervan. Steeds vaker wordt het theater gebruikt om verhalen over afkomst, identiteit en de voorvaderen van immigranten te vertellen.

Bloedbroeders past in de lijn van storytelling-achtige voorstellingen, zoals Dengar van Joenoes Polnajja over de Molukse gemeenschap en Fringe-succes My Father Held a Gun, over een vriendschap tussen een Iraniër en een Israëliër. Het verschil is dat de acteurs in deze voorstelling zelf geen Turkse of Armeense achtergrond hebben. Dat lijkt misschien krom, maar misschien is dat precies wat er nodig is om de dialoog aan te gaan. Het verhaal gaat om Abisoghom en Mehmet en juist niet om ‘De Armeen’ en ‘De Turk’. Het is een mooie boodschap, dat er in tijd van zware crisis ook nog ruimte is voor menselijkheid.

De prachtige, ingewikkelde composities van Jeroen Sleyfer maken dit bijzondere verhaal nog mooier. De storytelling staat voorop, de muziek ondersteunt het. Het is precies de goede dosering aan muziek: geen nieuw lied na iedere scène, maar een paar melodieën en teksten die terugkomen in verschillende situaties en die alles aan elkaar verbinden. De Turks-geïnspireerde muziek wordt virtuoos gespeeld door gitarist Roel Goedhart, de zang van alle acteurs is sterk. Dit maakt van Bloedbroeders een compleet kloppend plaatje, met een verhaal dat je niet snel zult vergeten.

Foto: Jean van Lingen