Bestaande instellingen als ICK en Nationale Opera en Ballet krijgen iets minder geld van Amsterdam om nieuwe instellingen extra te kunnen belonen. Daarmee verschuift geld van de klassieke podiumkunsten naar de genres beeldende kunst, letteren en film, die traditioneel minder gesubsidieerd worden. Dat staat in het advies Om de stilte heen dat de Amsterdamse Kunstraad vandaag aanbiedt aan wethouder Meliani van cultuur.

De Kunstraad adviseert over de meerjarige subsidies voor de periode 2021-2024 voor de Amsterdamse culturele basisinfrastructuur (ABIS). Die bestaat uit 21 instellingen ‘op naam’ – zoals ITA, Holland Festival, Frascati, De Meervaart en het Bijlmerparkttheater – en 14 instellingen die een van negen, nieuwe functies invullen. In totaal adviseert de raad over de besteding van 73,5 miljoen euro per jaar.

Een van die nieuwe functies is bijvoorbeeld: ‘theatergezelschap of theaterproductiemaatschappij dat/die vanuit een duidelijke missie gericht op de inclusieve stad nieuwe/onvertelde verhalen van jonge en/of nieuwe makers centraal stelt, interdisciplinair werkt, een sterke verbinding met de stad heeft en een breed en divers publiek trekt onder meer in grote zalen.’ De twee plekken die binnen deze functie beschikbaar zijn, wijst de Kunstraad toe aan Likeminds en Rose Stories. Ook Orkater, Urban Myth, Silbersee George & Eran Producties, Rightaboutnow Inc. en PodiumPartners hadden ook aangevraagd.

Voor de functie van hedendaags dansgezelschap met productiehuisfunctie kiest de raad ICK Amsterdam, ten koste van LeineRoebana en Nicole Beutler Projects. Voor ‘dansgezelschap gericht op de inclusieve stad nieuwe dansvormen (…)’ kiest de raad voor enige aanvrager ISH. De functie ‘multidisciplinair productiehuis voor talentontwikkeling en cultuureducatie’ gaat naar Nowhere.

De Kunstraad benadrukt dat de gemeente Amsterdam te weinig geld uittrekt voor cultuur. De vijf miljoen die in het coalitieakkoord beloofd was voor de kunsten, gaat voor het grootste deel op aan kostenstijgingen. De raad herhaalt haar claim dat er 40 miljoen extra nodig is en zou de ABIS bij voorkeur laten groeien tot 50 a 60 instellingen. Hij benadrukt dat een afwijzing voor een functieplek niet betekent dat de aanvraag niet goed is en prijst de goede ideeën en realistische begrotingen in de aanvragen.

Om binnen de financïele kaders toch instellingen te kunnen belonen worden kleine bezuinigingen doorgevoerd bij ICK (‘de afwezigheid vNan de artistiek leiders in Amsterdam, vanwege de werkzaamheden in Marseille, heeft zijn weerslag gehad op het werk van het gezelschap’), NOB (‘onvoldoende zelfreflectie’) en ITA (‘hoeft activiteiten niet te raken omdat er een efficiencywinst is van de fusie’).

Tolhuistuin krijgt, ondanks de functie op naam, een negatief advies. De instelling moet een nieuwe aanvraag indien op basis van een bijgestelde opdracht en een kleiner budget.

Met betrekking tot diversiteit en inclusie slaat de Kunstraad een andere toon aan de Raad voor Cultuur eerder deze maand. ‘Voor de kunstraad is het diversiteitsbeleid geen dogma, maar een manier om tot innovatie te komen.’ Hij is kritisch over de diversiteit van besturen en directies: ‘Hierin ligt Amsterdam achter op andere steden. De kunstraad constateert dat diversiteits- en inclusiebeleid gemakkelijker in de lagere geledingen van instellingen wordt geïmplementeerd dan op bestuurlijk niveau, waar de belangrijkste beslissingen worden genomen.’

De raad maakt zicht zorgen over de gevolgen van de coronacrisis, met name voor de zelfstandigen in de sector, zestig procent van het totaal aantal kunstwerkers, van wie een groot deel in Amsterdam woont. De Kunstraad werkt aan de oprichting van een Amsterdamse Bank voor het Behoud van Kunst en Cultuur (ABBKC). Daarnaast publiceert een webmagazine Hoe nu verder? met artikelen over de huidige stand van zaken bij instellingen als Hummelinck Stuurman, ACT, De Parade, ITA en De Kleine Komedie.

Utrecht

Ook in Utrecht werden vorige week de adviezen over de meerjarige subsidies gepresenteerd. In het Utrechtse kunstenplan komt vanaf 2021 binnen de podiumkunsten plek voor nieuwkomers Holland Opera, 155, Illusionary Rockaz Company, What You See Festival en SHIFFT. Geen enkele subsidie-aanvraag van een dans- of theaterinstelling werd afgewezen.

Van de 85 aanvragen die door de cultuurnotacommissie zijn behandeld, zijn er 63 (deels) ‘subsidiabel’ bevonden en 22 afgewezen. De commissie mocht 13,85 miljoen euro verdelen. Met Het Centraal Museum, de Stadsschouwburg en TivoliVredenburg worden buiten dit budget aparte financiële afspraken gemaakt.

De podiumkunsten in Utrecht zijn volgens de adviescommissie ‘een onderdeel waarin de stad uitblinkt’. Binnen het theaterveld ziet de commissie ‘een verscheidenheid aan elkaar aanvullende instellingen van jeugdtheater tot participatietheater, en van educatief theater tot beeldend bewegingstheater’. Theater Utrecht neemt haar plek in de stad steeds meer in en de samenwerking met DOX wordt als veelbelovend gezien. De Utrechtse danssector kent overwegend kleine initiatieven ‘met ieder een zeer eigen karakter’. Deze sector levert het hoogste aantal nieuwkomers in het nieuwe kunstenplan. Het college van B en W besluit naar verwachting voor de zomer over de cultuursubsidies.