Een nieuwe regeling specifiek voor de kunstsector zoals de WWIK (Wet Werk en Inkomen Kunstenaars) behoort niet tot de mogelijkheden van het nieuwe kabinet, dus moeten de kunsten gaan inzetten op algemene regelingen en samen optrekken met andere sectoren.

Ook is het afschaffen van de zelfstandigenaftrek wellicht nog te beïnvloeden met de resultaten van een onderzoek dat medio 2013 uitkomt, aangezien dit pas in het nieuwe belastingsysteem per 2015 ingaat. Bovendien komt de EU op 19 december waarschijnlijk met een positief advies om giften aan culturele instellingen 25 procent extra aftrekbaar te maken, wat het gebruik van de Geefwet een extra stimulans zal geven.

Deze ontwikkelingen omtrent zelfstandigen in de culturele sector kwamen naar voren tijdens het debat Cultureel ondernemerschap in de knel?, dat op 1 december werd georganiseerd door  belangenvereniging Kunsten ’92, vakbond FNV Kiem en BBK, Beroepsvereniging van Beeldende Kunstenaars. ZZP-ers krijgen het steeds zwaarder door de bezuinigingen, de crisis, de afschaffing van de WWIK, de voorgenomen plannen om de zelfstandigenaftrek af te schaffen en een zogenoemde winstbox op te nemen in het belastingstelsel. De WWIK zorgde er tot aan haar opheffing voor dat negentig procent van de kunstenaars voor zichzelf kon beginnen.

Vera Bergkamp, Tweede-Kamerlid van D66, benadrukte dat de culturele sector moet gaan samenwerken met zelfstandigen in andere sectoren zoals de zorg en de bouw. Hier spelen tenslotte dezelfde problemen. Jo Houben, voorzitter van Cultuur-Ondernemen, stelde een algemene regeling voor waarin iedereen die in de bijstand terechtkomt zou moeten kunnen kiezen voor de mogelijkheid een lager bedrag te krijgen, in ruil voor vrijstelling van de sollicitatieplicht en de ruimte om zelf bij te verdienen. Deze regeling zou voor iedereen die ondernemer wil worden moeten gelden, niet alleen voor kunstenaars zoals bij de WWIK het geval was.

Ook werd besproken dat maatregelingen zoals de Geefwet en de ANBI-status gunstig zijn voor culturele instellingen, maar niet voor individuele kunstenaars. Belastingadviseur Dick Molenaar zei dat zelfstandigen in de cultuursector hier veel effectiever mee moeten leren omgaan, door zich te verenigen in collectieven. ‘De Geefwet geeft ook mogelijkheden voor particuliere fondsen, die vervolgens weer kunstenaars steunen.’

Kunsten ’92 en de samenwerkende kunstenaarsorganisaties gaan de inkomenspositie van cultureel ondernemers onderzoeken. Op 13 december organiseert de belangenorganisatie een bijeenkomst waarin wordt stilgestaan bij de gebeurtenissen die zich de afgelopen twee jaar in de sector hebben voltrokken. Oud-minister van Cultuur Hedy d’Ancona zal terugblikken op het kunst- en cultuurbeleid van de afgelopen decennia. Meer informatie op www.kunsten92.nl

Op 17 december vindt het cultuurdebat in de Tweede Kamer plaats, waarin onderwerpen als talentontwikkeling, cultuureducatie, cultureel ondernemerschap, media en de inrichting van de Basisinfrastructuur aan de orde komen.