Wie is de ware Gutmensch en wie vergiftigt de samenleving met leugenachtige enge praatjes? En ben je wel zo’n goedzak als je zelf zo vreselijk hard roept dat je staat voor solidariteit en rechtvaardigheid? Wie denkt aan de komende generaties en wie verklaart het eigenbelang heilig en raakt verstrikt in nationalistische onzin? Drie vrouwen gaan de strijd aan, maar weten ze zelf wel wie ze zijn?
Een huiskamer of een buurthuis of toch een bar. Het is happy hour, dus er kan stevig worden doorgedronken voor de halve prijs en dat zet de verhoudingen wat sneller op scherp. Het maakt niet zoveel uit waar de vrouwen aan het bekvechten zijn. Misschien stampen ze alleen maar rond in het hoofd van de Mugmetdegoudentand-schrijfster Lineke Rijxman, want in het echte leven zullen deze vrouwen elkaar waarschijnlijk mijden als de pest.
Rijxman schreef de tekst (met bijdragen van Volkskrant-columnist Sheila Sitalsing en theatermakers Rebekka de Wit en Joan Nederlof) anderhalf jaar geleden, toen Thierry Baudet met zijn pseudo-intellectualistische gebral een stevige horde achter zich aan zag lopen en een puur rechtse regering in Nederland tot de mogelijkheden behoorde.
De eerste ronde van de verbale strijd tussen ‘de kleine fascistische Lolita’ en ‘de oldie van Generatie Grijs’, die al 35 jaar op de PvdA stemt, is het heftigst. En door een breed repertoire aan beledigingen over en weer ook het grappigst. Malou Gorter speelt hier geen verwaterde PvdA’er, maar een idealistische Rooie Vrouw, die dat, in haar ogen, jonge verwende nest rauw lust.
De jonge vrouw, vurig gespeeld door Rosa van Leeuwen, die haar stem gegeven heeft aan de nieuwe partij Volop Rechts, legt de schuld van dat zij nog steeds thuis moet wonen bij de vastgeroeste elite. Haar ongenoegen deelt ze met haar grote leger volgers via Instagram. Nummer drie (Lineke Rijxman) raakt zo van slag door dat modder gooien tussen agressief links en brutaal rechts, dat ze zich het liefst terugtrekt in een huisje in Friesland. En dat komt haar uit de mond van haar linkse generatiegenoot weer op de titel Koningin Struisvogel te staan.
Op zich is dit geen discussie met verrassende standpunten, maar door de slimme formuleringen en hart-en-ziel-spel van de vrouwen gebeurt er toch iets bijzonders. Ook al sta je als toeschouwer door je eigen stemgedrag bij de laatste verkiezingen gevoelsmatig aan de kant van een van de drie, door het overtuigende spel van alle actrices ga je automatisch mee met hun argumenten, hoe tegenovergesteld die ook mogen zijn.
En het wordt helemaal ingewikkeld als de rustigste van het stel (‘Ik snap het spelletje niet. Ik doe niet meer mee.’) in een verbindend discussiespel de twee kemphanen opdraagt om zich eens helemaal in te leven in de argumenten van de ander. En dan blijkt dat het eigenlijk verduiveld makkelijk is om van de ene extreme kant naar de andere te glijden.
En zo gaat de tekst van Rijxman verder dan alleen maar fel literair signaleren dat Nederland uit twee werelden bestaat. De voorstelling maakt de verwarring nóg groter dan hij al is. We hebben wel flink gelachen, maar shit, wie deugt er nou echt?
Foto: Nichon Glerum
