‘Is er dan niemand die ziet dat ik het even niet zie?’ vraagt Pam zich vertwijfeld af, ‘Is dit alles in scène gezet om mij erin te luizen?’ Ook moeder Saar ziet het halverwege de voorstelling niet meer zitten: ‘Ik heb het gevoel dat dit gezin uit elkaar knalt!’ Voor dit soort existentiële vragen hebben oma en haar stiefbroer Jonathan geen tijd. Er moet een bom onschadelijk gemaakt worden terwijl oma als geheim agent X-7-0 een ‘allerlaatste klus’ aanneemt.

Stond in het eerste deel van De familie van Nielie de bruiloft van Saar en Theo – en daarmee het nieuwe samengestelde gezin – centraal, in dit tweede deel, geschreven door Gouden Griffel-winnaar Simon van der Geest, beleeft ieder een eigen avontuur – of juist niet. Gebleven is de excentrieke filosoof uit de kast en zijn raam waardoor je zowel naar buiten als naar binnen kunt kijken.

De familie van Nielie breekt de tent af begint met de cliffhanger waarmee de vorige voorstelling eindigde. Nu is het eindelijk Jonathans verjaardag en mag hij het mysterieuze pakket zonder afzender openmaken. Welkom robot Wielie, ‘volautomatisch, mechanisch en bijna mens’. Wielie weet alles, kan alles, maar wat is hij in werkelijkheid? Welk geheim draagt hij mee in zijn hart? Op die vraag krijgen we geen antwoord, want als Saar boos de robot soep heeft gevoerd, is hij definitief stuk, en even later schrokt hond Bakkie het hart naar binnen.

De familie van Nielie is dan al op de merkwaardige camping Paradiski beland, tot grote ergernis van Pam: ‘We kunnen overal naartoe en jij kiest dit?’ Saar en Theo houden voor elkaar de moed erin, maar hebben eigenlijk ook niks met kamperen. Oma wel, die herkent in de beheerder iets van haar geheime liefde Igor, maar deze Boris Nogietsjv blijkt een spion op zoek naar de geheime boodschap van de meesterspion die misschien wel dubbeldubbeldubbeldubbelspion is. Aan het eind duizelt het iedereen en wil de familie maar één ding: terug naar huis.

Het lijkt verwarrend, maar dat is opzettelijk, want het knappe van De familie van Nielie breekt de tent af is dat Van der Geest zowel een geheel eigen draai geeft aan de familie als die verder uitdiept in een sterke regie van Josee Hussaarts. De hoofdplot is niet alleen een spannend spionageverhaal, maar vooral een spel met wisselende identiteiten, je anders voordoen dan je bent of opeens een andere rol moeten spelen.

Oma speelt een keurige oma, maar houdt haar verleden als X-7-0 angstvallig geheim. Onnodig, want als ze haar dochter in vertrouwen neemt, wordt ze niet geloofd. ‘Jij dacht dat onze geheime dienst de meest ingewikkelde organisatie is, maar dan ken je deze familie nog niet,’ vertelt ze haar mysterieuze opdrachtgever. Ondertussen vraagt Pam zich af of ze nu een zus is, of een zus speelt. Hierbij knipoogt Van der Geest regelmatig naar Shakespeare en geeft daar vervolgens een opbeurende wending aan mee: ‘Dit is jouw verhaal, of het nu echt is of niet’, ‘Je bent wie je bent, niets is raar.’

Net als in het eerste deel is het decor weer een vrolijke blokkendoos, en net zoals elk nieuw deel een andere schrijver heeft, kent dit deel zowel een nieuwe componist (Steven Kamperman) als een nieuw ensemble (Oorkaan). Deze combinatie blijkt een voltreffer: Kamperman maakt veelvuldig gebruik van Balkanelementen, culminerend in een opzwepend slotlied, maar geeft de voorstelling met terugkerende muzikale motieven ook extra houvast. De vier musici van Oorkaan spelen daarbij op de achtergrond vrolijk mee in het verhaal.

Gebleven is ook de sterke cast, waarbij ditmaal Lieneke le Roux als oma de show steelt, er is uiteraard een nieuwe cliffhanger en volgende schrijvers (Jibbe Willems en Tamara Bos) staan al klaar. Het vroeg om lef en visie om een risicovol project voor de grote zaal aan te gaan met wisselende schrijvers, ensembles en componisten, maar het werkt, juist nu niet het hele nieuwe gezin centraal staat. Door te focussen op individuen in dit samengestelde gezin ontstaat meer en meer ruimte waardoor nog meer dan voor het eerste deel geldt: deze familie heeft alles in zich om jaren te blijven boeien.

Foto: Laura Luca