‘Ik wil meer ongeloofwaardig theater en meer morele proposities.’ In haar State of the Union op het Vlaams Theaterfestival in Gent verzette regisseur Sarah Moeremans zich gisterenavond tegen een aantal ‘hardnekkige mantra’s’ in het theaterlandschap. 

Sarah Moeremans maakte de staat van het theater op aan de hand van zeven onderwerpen en een hulpvraag. ‘Ik vind het geen tijd om een State of the Union uit te spreken waarin ik mij in één onderwerp vastbijt. Hiervoor is er voor mij te veel aan de hand’.

Een van die onderwerpen was het criterium dat theater ‘waar’ en ‘oprecht’ zou moet zijn, en de acteur ‘waarachtig’ en ‘eerlijk’ moet spelen. Moeremans is in haar werk juist op zoek naar meer onwaarachtig theater. ‘Ik geloof in een theater waar onwaarachtige denkpistes worden bewandeld, waar ik door geïnspireerd wordt om mij in ideeën te begeven waarvan ik niet wist dat ze bestonden, waardoor mijn realiteit opgerekt wordt en het onvoorstelbare voorstelbaar wordt’. Tegenover de aanname dat theater niet moralistisch zou mogen zijn, sprak Moeremans haar hoop uit ’theater te maken dat de durf heeft om positie of posities in te nemen, en uitspraken te doen, zelfs al stotterend.’ Ook fantaseerde ze over meer organisatorische experimenten backstage en pleitte ze voor meer politiek en minder herkenbare psychologie op het toneel.

Ook bij de heersende vaktaal stelde Moeremans vragen.’Is het niet nodig om daadwerkelijk te begrijpen wat we bedoelen met ons gemeenschappelijke begrippenapparaat en de taal waarin we over ons vak spreken? Zeker nu die taal zo in beweging is.’ Ze opende alvast een semantische discussie rond de begrippen diversiteit en repertoire.

Aan het eind van haar ‘State’ beschreef Moeremans een groeiende desinteresse van de Nederlandse burger in theater en vroeg het Vlaamse publiek om hulp. ‘Hoe positioneer ik mij binnen deze politieke en vercommercialiseerde cultuur? Terwijl politici van een andere signatuur het ook niet opnemen voor de kunsten. Waar begin ik dit gevecht?’

Foto: Tina Herbots

Lees de volledige tekst van Sarah Moeremans op de website van het Vlaams Theaterfestival.

Sinds 2012 wordt er in Vlaanderen ook een State of the Youth uitgesproken, dit jaar door Luanda Casella (Short of Lying). Zij sprak zich uit over onder meer het klimaat, cultuurpessimisme en de nood om instituten van binnenuit te veranderen. Ze eindigde met een manifest. Lees hier haar tekst.