Drie grote koepels van brancheverenigingen uit de cultuursector lanceren het kennisplatform ACTIE ALS CULTUUR om duurzaamheid te bevorderen, zowel van de sector zelf als de samenleving. Tegelijk brengt de Raad voor Cultuur zijn advies Cultuur Natuurlijk uit. ‘Het is tijd om de invloedrijke rol van cultuur in te zetten.’

‘De klimaatcrisis is niet langer een verre dreiging, maar een urgente realiteit’, schrijven de initiatiefnemers van ACTIE ALS CULTUUR, de Federatie Cultuur, Kunsten ’92 en Taskforce culturele en creatieve sector. Met het nieuwe kennisplatform willen ze het proces van verduurzaming in volle breedte versnellen en hun verantwoordelijkheid nemen tegenover het Klimaatakkoord van Parijs.

De koepels formuleren vijf werkgebieden waarop ingezet gaat worden: verduurzamen van Accommodaties en omgeving, Communicatie en bewustwording van het publiek, Transport en reisbewegingen, Interne Bedrijfsvoering en Externe Partners en sponsoring. ‘Hiermee bieden we makers, creatieve ondernemers en organisaties richtlijnen, suggesties en aandachtspunten om direct aan de slag te kunnen en kennis uit te wisselen.’ Op de site staan per werkgebied concrete acties en tips. Gebruikers worden uitgenodigd die aan te vullen.

Astrid Weij, directeur van Kunsten ’92, benadrukt dat er al veel goede initiatieven en innovaties zijn: ‘Mooi vind ik de ambitie van theatergezelschap Silbersee dat in 2027 CO2-positief wil zijn en hoe Oerol verduurzaamt. Maar recente studies, zoals het rapport Duurzaamheid in de culturele sector van de Boekmanstichting, laten zien dat er meer nodig is.’

In het advies Cultuur Natuurlijk pleit de Raad voor ‘een fundamentele omslag hoe er wordt geproduceerd, georganiseerd, gedacht, gewerkt en gepresenteerd in de cultuursector’. Enerzijds moet de sector zelf snel verduurzamen, anderzijds moet de rol en bijdrage van de cultuursector in de maatschappelijke duurzaamheidstransitie worden vergroot. ‘De cultuursector kan daartoe duurzaamheid artistiek-inhoudelijk adresseren en meewerken aan brede transitievraagstukken, zowel in ontwerp als beleid.’ De overheid moet dit faciliteren met wet en regelgeving en met financiële ondersteuning.

De raad noemt vier sleutelbegrippen: anders, minder, langer en opnieuw. Net als in het BIS advies in april stelt de raad dat instellingen minder zouden moeten produceren en presenteren, nu niet alleen vanuit het oogpunt van fairness en kwaliteit, maar ook omdat het duurzamer is. De raad pleit opnieuw voor een nulmeting van de CO2-uitstoot van de reguliere activiteiten van kunstinstellingen, zodat beter gestuurd kan worden op het terugbrengen daarvan. Daarbij moet specifiek gekeken worden naar de problemen van cultureel vastgoed. Ook noemt de raad ’transitieateliers’: ‘om het transitieproces naar een duurzame cultuursector handen en voeten te geven en te versnellen, is een gezamenlijk proces van leren, zoeken en experimenteren nodig. In zogenoemde Transitieateliers wordt het beste uit de cultuursector naar boven gehaald en die kennis onderling en met de buitenwereld gedeeld.’

foto Vergezichten (2022) van Zephyr Brüggen & Kelvin Pater/Boslab fotograaf Sjoerd Derine