Karla Isidorou en Alexandra Bellon gaan vandaag niet op. In plaats van recensies te publiceren, laat Theaterkrant de komende weken dagelijks iemand aan het woord die betrokken is bij een voorstelling die op die dag in première zou gaan. Isidorou: ‘Als kunstenaars moeten we manieren vinden om te blijven communiceren met ons publiek.’

Karla Isidorou en Alexandra Bellon vormen samen K&A, een theatermakersduo gesitueerd in Zwitserland. Bellon is een muzikant ‘gone crazy’, volgens haar medemaakster Isidorou, die zelf een achtergrond in theater en beeldende kunst heeft. In hun nieuwe project 8102 onderzoeken ze hoe de wereld er over 6000 jaar uit zou kunnen zien.

Wat begon met een paar verlopen notitieboekjes, is inmiddels uitgegroeid tot een community art-project waar al ruim zeventig mensen bij betrokken zijn. Aan het einde van 2018 bleven Isidorou en Bellon zitten met notitieboekjes waar het jaartal op gedrukt stond. Ze draaiden de getallen om, voegden een vraagteken toe en deelden de boekjes uit aan de mensen in hun omgeving met de opdracht om een antwoord te zoeken op die vraag. Ook mochten ze één notitieboekje aan een ander geven. Zo ontstonden er inmiddels al zeventig interpretaties van de wereld in 8102.

De zeventig ‘constructors’ werken al ongeveer een jaar aan hun notitieboek. Er zijn geen regels of instructies. Isidorou: ‘Het is net als een agenda of dagboek, iedereen heeft de vrijheid om er anders mee om te gaan.’ Zo schrijven sommigen een volledig science fictionverhaal, anderen alleen gedachtenspinsels over de toekomst. Bellon: ‘Het is bijzonder om te zien hoe verschillend de gedachten van de deelnemers zijn, maar ook de overeenkomsten vallen op. Een veertienjarige jongen en een man van vijfenveertig, van verschillende opleidingsniveaus en nationaliteiten, kunnen toch geobsedeerd zijn door dezelfde onderwerpen.’

Bepaalde elementen komen vaak terug, zoals de vorm van de cirkel en de notie van het menselijk lichaam. Sommige ‘constructors’ beperken zichzelf niet tot schrijven of tekenen, maar bouwen sculpturen van hun boekjes. Eén deelnemer begroef haar notitieboekje in haar tuin om te ontdekken wat de grond ermee zou doen, en kan het boekje nu niet meer terug vinden. Bellon: ‘Dat is toch al een kunstwerk op zich?’

Isidorou en Bellon omschrijven hun project als een ‘eerbetoon aan de menselijke verbeelding’. Het lijkt onmogelijk om je voor te stellen hoe de wereld eruit ziet over 6000 jaar. Hoe langer de deelnemers bezig zijn met het notitieboekje, hoe meer het onderwerp zich kan ontwikkelen in hun gedachten. ‘Als kunstenaars zijn we gewend om een idee een paar jaar te laten vormen en groeien.’

Het gedachte-experiment geeft ruimte voor hoop. Vol trots en enthousiasme vertellen Bellon en Isidorou over de reacties van hun deelnemers. Door te denken over zo’n verre toekomst, lukt het de ‘constructors’ om een huidig pessimistisch toekomstbeeld te doorbreken. Zo krijgen ze handvatten om ook over de nabije toekomst constructiever na te denken.

Bovendien onderzoeken Isidorou en Bellon in dit project ook het begrip ‘community’. Wat definieert een gemeenschap, en hoe kun je die bewerkstelligen? Bellon: ‘Het project creëert zijn eigen community door samen aan één idee te werken. Het is een onzichtbare community, maar hij bestaat in de lucht.’

Isidorou en Bellon nemen de rol van ‘gouddelver’ in. Ze lezen de notitieboekjes en structureren de ideeën die ze daarin tegenkomen. ‘In de voorstelling mixen we de verschillende boekjes en ideeën door elkaar. We zijn restaurateurs van verhalen die al bestaan. De voorstelling is als een live radiosegment waarvan wij de presentatoren zijn. We presenteren stukjes verhaal, interviewen deelnemers en luisteren naar interviews die we eerder opgenomen hebben. Aan het einde van de voorstelling kun je de boekjes bekijken en krijg je je eigen notitieboekje mee. De voorstelling is dan ook geen eindpunt van dit project, maar een beginpunt om de community nog verder te vergroten. We hopen dat de voorstelling een lucifer is, die de verbeelding ontvlamt waar je vervolgens een paar jaar aan kunt werken.’

Daarom wilde het ICAF, het International Community Art Festival in Rotterdam, dit werk graag programmeren. Het festival onderzoekt precies die notie van community wereldwijd. Het thema dit jaar was ‘visie’. Een mooi thema volgens K&A, want zelfs nu de voorstelling daar niet doorgaat, blijft de visie wel bestaan. ‘De voorstelling wordt nu fysiek niet gespeeld, maar hij bestaat wel in ons hoofd, dus eigenlijk wordt hij gewoon conceptueler. Wanneer de tijd en context zich ervoor leent, zal de voorstelling wel de vorm aannemen die we in ICAF gepland hadden.’ Met een knipoog voegt Isidorou toe: ‘We hebben het over 6000 jaar, dus er is geen tijdsdruk.’

Er is bij Isidorou en Bellon dan ook geen spoor van verslagenheid of pessimisme te bekennen. ‘We moeten ons als kunstenaar aanpassen aan de situatie om ons heen. We zien onszelf als theatermakers, maar we werken interdisciplinair. We zoeken dus verder via andere media om dit project voort te zetten. Als kunstenaars moeten we manieren vinden om te blijven communiceren met ons publiek.’ Daarom werkt K&A onder andere aan een videopodcast, waarbij ze in elke aflevering een ander notitieboekje uitlichten.

Ze kijken net zo positief naar alle andere initiatieven die door het coronavirus en de isolatie opbloeien. ‘In dit geval is het natuurlijk geen positieve situatie, maar we zien al dat mensen meer delen met elkaar. De wereld ziet er nu zo anders uit dan twee weken geleden. Wat is er dan wel niet mogelijk in 6000 jaar?’

Foto: K&A / Karla Isidorou & Alexandra Bellon