Lopen is de beste manier om ergens bij stil te staan, dat is het uitgangspunt waarmee Nineties Productions deze tien dagen het Oerolfestival op brede wijze bevraagt. Terwijl het donker invalt en we wandelen over de Boschplaat bij Oosterend, zoekt een plukje mensen met boswachter Feline Zwaan de poolster. En helemaal aan de andere kant van het eiland, voorbij West-Terschelling, ontmoeten we de kelips, een post-apocalyptisch toekomstvolk waar we veel van kunnen leren. En zij van ons: ze staan in contact met ‘ouder dna’.

Als creatief partner gaat Nineties Productions onder de noemer ‘Nineties bewandelt’ op verschillende manieren op zoek naar eilandverhalen die parallel aan het festival plaatsvinden. Enerzijds door dagelijks tijdens een wandeling in gesprek te gaan met een andere eilandbewoner – en die zodoende (nog meer) onderdeel te laten zijn van het festival. Behalve boswachter Zwaan, wandelden ze onder meer met een kroegbaas, een wildplukker en een melkveehouder.

Daarnaast maakten ze de expeditievoorstelling Wat als het ons vertraagt, een korte audiowandeling – bedacht door regisseur Anne Maike Mertens en auteur Han van Wieringen – waarin toekomst en verleden met elkaar in gesprek gaan.

Een kleine twintigtal geïnteresseerden verzamelt zich maandagavond aan de rand van de Boschplaat, het natuurreservaat aan de oostkant van het eiland en het eerste Dark Sky Park van Nederland: een plek met een minimum aan lichtvervuiling, met bij onbewolkte hemel een overweldigende sterrenhemel als gevolg. Zo ver komt het vanavond helaas niet: voordat het helemaal donker is, zijn we alweer terug bij het startpunt.

Wel zijn we een mooie avondwandeling rijker: ook zonder felverlichte Melkweg is het geen straf om op de Boschplaat te verblijven. Tijdens het wandelen gaat Yannick Noomen met boswachter Feline Zwaan in gesprek. Wie zich voorbereid heeft op een kritisch vraaggesprek of een spannende uitwisseling tussen artistiek en ecologisch gedreven overwegingen rondom het festival (of daarbuiten), komt bedrogen uit. Noomen houdt het op een sympathiek, maar vrijblijvend schoolkrantinterview, dat Zwaan lardeert met leuke natuurfeitjes en onverholen enthousiasme als ze de roep van een zeldzame vogel hoort.

In West is doorlopend de korte scifi-audioroute Wat als het ons vertraagt te beleven. Dwalend over duin en wad, hoor je over de koptelefoon hoe het toekomstvolk ‘de kelips’ (vernoemd naar de roep van een honingvogel) lopen beschouwt als een politieke daad. Als er problemen zijn, gaan ze in duo’s een eind lopen: een neemt de rol van voorouder op zich, de ander van nazaat. In dit geval staat de potentieel gevaarlijke uitbreiding van een roestschimmel centraal. Hoe die te bestrijden, is de vraag aanvankelijk, maar gaandeweg verschuift die naar de vraag óf het wel bestreden dient te worden.

Wat als het ons vertraagt gaat over openstaan voor onbekende mogelijkheden en die de ruimte geven, in plaats van voortdurend, haast krampachtig, meteen pogen de balans (welke balans eigenlijk?) te herstellen.

Zo zoekt Nineties met open blik verbinding met het eiland: met alles en iedereen die er nu leeft en die er mogelijk nog zal leven.

Foto: Geert Snoeijer