Bepaald onalledaags is het thema van de voorstelling van het Utrechtse Cowboy bij Nacht. De meeuwen van Tinbergen is een hommage aan het erfgoed van gedragsbioloog Niko Tinbergen, die in de jaren zestig de Nobelprijs won vanwege de ontdekking van de ‘supernormale prikkel’.

Tinbergen deed een experiment bij een zilvermeeuwenkolonie op de Boschplaat in Terschelling waar deze voorstelling zich afspeelt. De bioloog ontwikkelde zijn theorie doordat hij na vele observaties concludeerde dat meeuwenjongen in hun zucht naar voedsel, instinctief reageren op de rode vlek op de snavel van hun moeder. Een kunstsnavel maakte die reactie heviger: de zilvermeeuw verkoos die boven de echte snavel.

Levert dit leuk theater op? Jazeker. De voorstelling maakt op komische wijze duidelijk hoe de theorie van Tinbergen toepasbaar is op de menselijke soort. Het verhaal gaat daarbij ook in op de nurture-nature discussie, waarbij nurture ofwel aangeleerd steeds meer terrein wint. En dus zien we de drie acteurs, aanvankelijk gehuld in groene kledij, in de tweede helft van de voorstelling ronddartelen in roze hansopjes met gekleurde ballen, met roodgestifte lippen en zwaar geaccentueerde lichaamsvormen zoals gigantische schoudervullingen en enorme decolletés.

In het halfuur daarvoor kreeg het publiek een kort wetenschappelijk college over de theorieën van Tinbergen. Tips over hoe je het beste naar vogels kunt kijken gaan vergezeld van scènetjes waarin de bioloog zelf het toneelbeeld, de duinen nabij de Boschplaat, in fietst en bezig is met zijn onderzoek. Dit alles gaat gepaard met een voice-over met een fijne tong-in-de-wang-humor.  Het project De meeuwen van Tinbergen bestaat niet alleen uit een theaterproductie. Er is ook een tentoonstelling over Tinbergen in het decor van de voorstelling, lezingen en een natuurexcursie per huifkar in samenwerking met Staatsbosbeheer.

(foto: Saris & Den Engelsman)