Een man en een vrouw lijsten alle voorwerpen op uit hun huis. De grote lenteschoonmaak, een aanstaande verhuis of een boedelscheiding? Hoe dan ook: naast de brokstukken van hun servies lijkt ook hun relatie toe aan een lijmbeurt.

Voor haar debuut als auteur en regisseur bij mugmetdegoudentand raakte Sanne Nouws – met haar 32 lentes één jaar jonger dan het Amsterdamse theatercollectief! – gefascineerd door het taxatierapport dat Christiaan Klasema, vormgever bij mugmetdegoudentand, maakte van de inboedel van zijn landhuis in Groningen. Haar voorstelling Alles moet weg– op Oerol te zien op een zandvlakte in West-Terschelling – speelt zich af op een open vlakte bezaaid met opgerolde tapijten, een piano half in een houten kist en verdwaalde meubels (scenografie Sarah Nixon).

Daartussen acteurs Joep van der Geest en Eva Zwart, die lange opsommingen debiteren van alle voorwerpen uit het huis dat hun personages delen. Tafels, kunst, servies: Van der Geest en Zwart hebben een stevige kluif aan het aframmelen van al die lijstjes, die na verloop van tijd een repetitief ritme en muzikaliteit meekrijgen. Soms wordt het slam poetry (‘perculator, perforator…’); soms genereert het een komisch effect, door de herkenning bij het publiek of omdat ze weer maar eens beginnen aan een nieuwe categorie (Het buitenspeelgoed! De boeken! De opladers van alle apparaten! Etc). Tjonge jonge, wat verzamelt een mens veel!

En wat is de relatie tot de spullen waarmee we ons omringen complex! Meer dan de helft gebruiken we zelden of nooit. Vaak hebben we geen flauw benul waar iets gemaakt wordt, laat staan of het duurzaam is en vrij van kinderarbeid. We dromen wel van ‘ontspulling’ en materiële onthechting, maar kunnen toch niet weerstaan aan dat ene porseleinen hondje uit de koopjeshoek. En wat de een waardevol vindt, is voor de ander gewoon rommel.

Weinig wereldschokkende inzichten, op zich. Maar gelukkig overstijgt Alles moet weg haar taaie begin. Tussen de regels door voel je hoe de spanning en de wrevel tussen het koppel toeneemt. Hij blijft maar verzamelen en rangschikken. Zij heeft er stilaan genoeg van: alles moet weg! Kopjes en borden worden stuk gegooid. En in hun geval brengen scherven geen geluk. ‘Ik heb de hele tijd het gevoel dat je met de spullen ook mij weg doet’, concludeert hij.

Zo staat niet alleen hun inboedel in de uitverkoop, maar ook hun emotionele huishouding. Zij heeft mentaal al afscheid genomen van hem, hij hecht zich vast aan elk object waaraan een herinnering kleeft aan haar. Dat leidt tot heel wat interessante gedachten, zoals hoe het koppel met ieder nieuw voorwerp in huis steeds verder van elkaar verwijderd raakte. Of hoe de dingen steeds meer obstakels werden om de ander nog echt en ‘naakt’ te ontmoeten.

Traag maar gestaag zuigt de voorstelling je mee in de ondergang van hun relatie. Alles moet weg gaat crescendo, tot een werkelijk prachtige finale. Wanneer het laatste woord tussen de man en de vrouw is gezegd, blijven de megafonen die verspreid liggen over de zandvlakte, hun opsommingen nog een hele tijd echoën (bediend door muzikant Oscar Jan Hoogland), als herinneringen aan een huis dat ooit was.

Foto: Nichon Glerum