Tja, dat onbrak er nog aan: Material Girl van Madonna. Niet dat we de boodschap van Aah! If only Father Christmas were a go go dancer or a communist remix/part 2 niet al ongeveer een uur daarvoor doorhadden.

Maar de Zuid-Afrikaanse Robyn Orlin zaagt nu eenmaal graag planken van dik hout en vaak is dat geestig, confronterend en scherp. In deze ‘installatie-dansperformance over de wereldwijde kersthysterie’ zijn het groteske, de camp en de kitsch echter vrij eendimensionaal, en het kritische gehalte erg voorspelbaar en al vroeg weggegeven: het kerstfeest heeft zijn betekenis verloren.

Toch is Aah! If only… – lange titels behoren tot Orlins handelsmerk – best onderhoudend. Alleen het begin al. Op Amerikaanse kerstliedjes in kitscharrangementen (kitsch in het kwadraat dus) komt het ensemble van zes mannen en een vrouw op. Ze krijgen rode kerstslingers omgehangen en beginnen de witte suikertaart van wc-rollen af te graven, om de rollen vervolgens aan het publiek uit te delen. Een rode Victoria’s Secrets kerstengel duikt uit die witte berg op en nodigt het publiek uit een aanhoudende sneeuwbui te creëren van het papier. Enthousiast zet iedereen zich aan het werk.

In de aldus veroorzaakte sneeuwbui komt een stoet figuren voorbij die heel soms wel, maar meestal niets met de kerstgedachte hebben uit te staan. Althans niet met de oorspronkelijke kerstgedachte van goed doen voor de medemens, vooral degene die het minder heeft. Nee, iedereen maakt er zijn eigen feestje van, voor zichzelf. We zien Lady Gaga, Kim Jong-un, Superman, een straatartiest voorbijkomen, burlesque-achtige taferelen, veel travo’s met reuzentieten en opgevulde bodybuilders. En vooruit, ook een priester, een orthodoxe jood (“Happy Chanouka!”), een bedelaar en een junky. Alles en iedereen in stemmig rode lappencreaties uit de verkleeddoos van ontwerpers Clifford Portier en Mai-Marie Dijksma. Glitters en glimmers, slingers, lichtjes, belletjes – alle cliché-attributen van de kerstperiode zijn aanwezig, zij het in een soms wat andere uitvoering dan gebruikelijk.

Omdat deze versie van Aah! If only… voor Nederland is bewerkt (het origineel stamt uit 2003 en werd in Noorwegen gecreëerd), mocht de kwestie rond het Hollandse traditionele decemberfeest, Sinterklaas, natuurlijk niet ontbreken. Frau Antje, een deerne in Volendammer uitrusting, komt dus op met een witte Zwarte Piet. Ze kermt het uit als Piet langzaam haar witte wc-rol afrolt – waar wij waarschijnlijk een kritisch statement in moeten herkennen. De over-all conclusie luidt dat Robyn Orlin haar pretty white ass afveegt met het hedonistische, materialistische, individualistische en consumentistische kerstfeest van de 21-e eeuwse, westerse maatschappij. Veel anders hadden we niet verwacht, en veel anders kregen we ook niet. Misschien is de kerstgedachte hier, dat we deze parade van matig amusante kitsch en camp in dankbaarheid moeten ontvangen.

Foto: Maite Bermudez