Sinds 15 december zijn alle theaters in verband met de coronamaatregelen opnieuw gesloten voor publiek. Repeteren mag nog wel, maar in plaats van te gaan try-outen en in première te gaan, gaat een voorstelling nu vanuit de repetitieruimte rechtstreeks ‘de ijskast’ in. Choreograaf Ruben Chi: ‘Ergens is dit een mooi leerproces om je werk wat tijd te gunnen.’ 

Voor de tweede keer sinds de corona-uitbraak werd een voorstelling van de jonge Arnhemse choreograaf Ruben ‘Chi’ Verhoeven (30) afgelast. In het voorjaar van 2020 werd zijn project Movies Sounds anderhalve week voor de première stilgelegd vanwege de lockdown, en onlangs moest ook de première van Solitude, die eigenlijk aanstaande donderdag gepland stond, eraan geloven. Samen met de Amsterdamse hiphopdanser Joley ‘Pairodime’ maakt Verhoeven de voorstelling nog wel af bij De Nieuwe Oost in Arnhem. ‘Ik heb geleerd om niet te focussen op wat er niet kan, maar te kijken naar wat er wél kan.’

Solitude, waarvan Verhoeven vorige zomer al een korte tussenpresentatie liet zien in Theater aan de Rijn, is Verhoevens eerste solovoorstelling en gaat over eenzaamheid. ‘Het is een reis die je meevoert langs de dieptes waar je doorheen moet, maar ook de hoogtes die je kan bereiken in eenzaamheid.’ De repetities begonnen op 4 januari, midden in de huidige theatersluiting, in de hoop dat er in februari wel weer wat mogelijk zou zijn. ‘Maar tegelijkertijd bereidde ik me vanaf het begin al voor op het ergste.’

Toch bleef het pijnlijk, vertelt Verhoeven, toen ze half januari constateerden dat de geplande speeldata definitief van de baan konden. ‘Maar omdat me ik me erop had voorbereid, en met mijn ervaring van vorig jaar in mijn achterhoofd, kon ik toch snel schakelen. Oké, dacht ik, als we niet in première kunnen gaan, wat kunnen we dan wél doen?’

Aangezien repeteren nog steeds mocht en De Nieuwe Oost ervoor zorgde dat de eigen medewerkers zoveel mogelijk thuis werkten, kon Verhoeven het repetitieproces alsnog afmaken. ‘Het feit dat we nog kunnen repeteren, dat je als kunstenaar kan blijven creëren in deze tijd, vind ik het allerbelangrijkste.’

Het repeteren kreeg wel een andere lading toen de première en speellijst wegvielen. ‘Heel gek, maar de druk valt dan weg. En dat is ergens wel een goed gegeven, omdat het je de ruimte biedt om af en toe wat stappen terug te nemen. Met een première in het verschiet ga je steeds vooruit, je moet door, en nu kun je af en toe wat gas terugnemen. Ik merk dat ik veel makkelijker afstand kan nemen van mijn materiaal, even rustig kan kijken waar we nu staan. Juist omdat ik alles minder forceerde, werd het allemaal veel organischer. Eigenlijk precies wat het nodig heeft.’

De première staat inmiddels gepland in oktober. Het plan is om nu wel een preview van een half uur te maken die dit voorjaar tijdens Moving Futures te zien zal zijn (‘áls het doorgaat!’), en die ze het komende half jaar (‘hopelijk!’) af en toe kunnen spelen. In oktober wil hij sowieso weer een volle week met de danser aan het werk. ‘Maar ik denk dat het heel belangrijk is om in dat half jaar tussen de repetities en de nieuwe première, ook in contact te blijven met elkaar. Af en toe een repetitie inlassen om het materiaal terug te halen, maar ook om met elkaar te filosoferen over deze tijd. Solitude resoneert in hoge mate met wat er nu aan de hand is: door de lockdown voelen veel mensen zich geïsoleerd, is er veel eenzaamheid. Door het er veel met elkaar over te hebben, geven we bezieling aan het stuk.’

Of de uiteindelijke voorstelling beter of minder goed wordt van dit opgelegde uitstel, hebben ze volgens Verhoeven ‘compleet zelf in de hand’. ‘Op 4 februari “staat” de voorstelling, maar dat betekent niet dat we het niet kunnen optimaliseren. Als we de tijd gebruiken om te reflecteren op wat we gemaakt hebben, om alles te laten zakken en dingen vanuit een ander perspectief te bekijken, geloof ik dat we de performance naar een hoger plan kunnen tillen. Uiteindelijk moet wat je als kunstenaar wil vertellen, belangrijker zijn dan de wil om iets naar buiten te brengen. Ergens is dit ook een heel mooi leerproces om je werk wat tijd te gunnen.’

Spijt heeft hij in ieder geval niet van het feit dat hij wéér een maakproces is aangegaan waarvan de voorstelling opnieuw moest worden uitgesteld. ‘Als je als kunstenaar de keuze hebt tussen door blijven bewegen of stil zitten afwachten, dan is de keuze wat mij betreft snel gemaakt. En dan neem je de mogelijkheid van een teleurstelling graag voor lief.’

Klik hier voor meer informatie en (indien beschikbaar) actuele speelinformatie. Foto: Sjoerd Derine