Een oude dame strompelt langzaam, leunend op haar stok, naar haar wipstoel. Haar laatste dagen zijn aangebroken en ze weet dat ze niet lang meer zal leven. Maar voordat ze de aarde voorgoed zal verlaten, wil zij eerst aan haar kleinzoon haar levensverhaal vertellen.

Once upon a time – Kerst in het Wilde Westen, geschreven door Marcel Roijaards, is het verhaal van Maggie Smith, het meisje uit Schotland dat de stoere cowgirls van het Wilde Westen het kerstfeest liet beleven. Het meisje dat zich als jongen voordeed om net zoals haar vader te kunnen zijn. En het meisje dat uiteindelijk ontdekte dat je prachtig bent als je gewoon jezelf bent.

Veertig leerlingen van Theaterschool Rabarber brengen deze kerstvakantie het verhaal van Maggie Smith tot leven. Onder regie van Jeroen de Graaf spelen leerlingen van verschillende leeftijden zowel de cowgirls als de Amerikaanse immigranten. Alle spelers, van jong tot oud, weten met veel enthousiasme en toewijding hun personage tot leven te brengen.

Met houten kisten en planken is een indrukwekkende constructie op het podium gebouwd. Aan de linkerkant bevindt zich een café uit het Wilde Westen met klapdeuren en een grote houten klok aan de muur. Over de gehele breedte is een brug gemaakt waarop de New Yorkse arbeiders aan het werk zijn. Daarnaast bouwen zij aan een treinrails die tijdens de voorstelling door middel van houten planken steeds langer wordt. Rechts zien we de woning van oma Maggie. Vanuit haar wipstoel kijkt ze toe hoe het verhaal van haar jongere zelf zich voor haar afspeelt.

Nadat Maggie met haar vader van Schotland naar New York is verhuisd, wil ze net als hem een Schotse rok dragen. Maar volgens haar vader is dat onmogelijk en mogen meisjes alleen broeken en jurken dragen. Wanneer hij echter geen tijd voor haar en voor het kerstfeest heeft, vlucht ze weg uit New York. Vanaf dat moment gaat ze als Billy the Kid door het leven, een jongen met een kilt. Ze vlucht naar het Wilde Westen op zoek naar een gezellige witte kerst.

Eenmaal aangekomen blijkt de tijd in het Wilde Westen letterlijk en figuurlijk stil te hebben gestaan. De cowgirls die hier aan de macht zijn, moeten niks van de veranderingen in New York hebben en draaien zelfs elk uur de houten klok terug naar vijf uur om er zeker van te zijn dat de toekomst niet dichterbij komt. Maar ondertussen dreigen de ontwikkelingen van de Nieuwe Wereld in New York steeds dichterbij te komen.

Met een sterk en geloofwaardig spel brengen de cowgirls, gekleed in geruite overhemden, leren laarzen en een cowboyhoed, hun standpunten naar voren. Ze overvallen de mannen, wassen hun mond letterlijk in een bak zeep en laten hen zweren voortaan respectvol over vrouwen te praten.

Met aan de ene kant de strijd van de cowgirls tegen de Nieuwe Wereld en aan de andere kant de strijd van Maggie in de ontdekking van haar identiteit, gaat deze voorstelling over het accepteren van de toekomst. Veranderingen kunnen eng zijn maar ze horen bij het leven. De tijd laat zich niet stilzetten, blijkt wanneer de houten klok plotseling toch op zes uur staat.

De tegenstelling tussen alles hetzelfde houden en de onzekerheid van wat de toekomst zal brengen, komt mooi terug in het spel van de jonge Maggie Smith. In haar taal en haar verschijning is zij vastberaden: ‘Vanaf nu draag ik een Schotse rok, want ik ben geen meisje meer maar een echte vent.’ Maar op de momenten dat zij alleen is en brieven schrijft aan haar overleden moeder, blijkt er wel degelijk een klein meisje in haar schuil te gaan. Een meisje dat de liefde van haar ouders mist. Toch laat Maggie niet met zich sollen. Wat er ook gebeurt, de Schotse rok zal ze altijd blijven dragen.

De muziek wordt grotendeels gemaakt door een muzikant die op een verhoging op het podium zit. Daarnaast komt er een aantal keer een verteller, gekleed als cowboy, het podium op met een gitaar. Vooral het lied ‘I’m dreaming of a white Christmas’ wordt door Maggie met een mooie gevoeligheid gezongen.

Uiteindelijk blijkt kerst de verbindende factor tussen alle mensen te zijn. De cowgirls en de arbeiders komen samen in de stal en spelen het kerstverhaal na met op de achtergrond een versierde kerstcactus. Het is misschien niet de witte kerst waar Maggie aan het begin van droomde, maar wel een kerst met vrienden en haar vader. Een mooi einde van een hartverwarmende familievoorstelling.

Foto: Remco Zwinkels