Het is de vrouwen tegen de mannen in Zarah Bracht’s I’d rather die. En dan vooral de gedragingen van vrouwen ten opzichte van het idee van mannen: stilzwijgende, patriarchale zich-niets-van-vrouwen-aantrekkende-en-hoog-boven-hen-uittorende-mannen. De rake performance toont de subtiele pijn van het vrouw-zijn en biedt humor, heling en troost.

Ze spelen niet echt een rol, de mannen, maar zijn alom aanwezig, in de vorm van roodgrijze steile rotsen, die – niet toevallig – aan stijve piemels doen denken. Over de volle breedte van het witte speelvlak vormen ze een onverschillige muur, die de bewegingsruimte voor de drie performers grondig inperkt. Een toepasselijke metafoor voor de verwachtingspatronen van en over de vrouw.

Drie uitstekende performers gebruiken de overgebleven ruimte. Ruth Borg iets fragieler, Merel Severs iets stoerder en Merette van Hijfte een neutralere verbinder. Op het witte vlak gedragen ze zich vreemd. Scharrelen ze op hoge hakken tussen de rotsen door, bangig en gespannen. Nemen ze onnatuurlijke houdingen aan, trekken moeilijke gezichten. Stappen ze eraf, dan zijn ze kordaat, ontspannen, geamuseerd: hun professionele zelf.

Met korte blikken naar de zaal vertellen ze ons dat ze dit dansje nu wel beu zijn; het tempo is kalm, we krijgen de tijd om te begrijpen wat er gebeurt, krijgen de kans om erom te lachen. Zorgvuldig bouwen ze de spanning op; uitgeput neerploffen, elkaar aanmoedigen, opnieuw proberen. Tot een heerlijk woest, bevrijdend en ook komisch revolutionair omslagpunt. Bracht heeft willen onderzoeken welke kracht er schuilt in geweldsfantasieën tegen het systeem. Mijn gedachte: mannen, be afraid.

Het zijn niet per se nieuwe ideeën of inzichten, in I’d rather die, toch heeft het iets verhelderends om de vrouwen te zien worstelen met hoe ze zich moeten verhouden tot die gekke rotsen. Hoe ze pogen hen niet tot last te zijn, of om ze te behagen. Het is pijnlijk herkenbaar: allemaal verspilde energie. Of je nu kruiperig, one of the guys of een lekker ding bent, het maakt overduidelijk geen enkel verschil, terwijl het de vrouwen tot schreeuwends toe frustreert om zich continue te ‘gedragen’.

Gelukkig voor mannelijke helft van de wereldbevolking lijkt de moraal niet dat vrouwen wereldwijd in gewelddadige opstand moeten komen, al lonkt de fantasie wel. Veel meer dan een oproep tot verzet, is I´d rather die een liefdevolle zoektocht naar het steunen van vrouwen, wereldwijd.

Foto: Bart Grietens