Crowdkill is de titel van de nieuwe performance van Anthony Van Gog. Die titel maakt je als toeschouwer enigszins voorzichtig, te meer omdat de maker is geïnspireerd door bezoekers van metal- en punkconcerten die dansend rond de moshpits agressief en ongecontroleerd om zich heen meppen. Dan zijn er ook nog die waarschuwingen voordat het publiek de zaal ingaat: ‘er is een stroboscoop’, ‘er zijn harde geluiden’ en een uitspraak van Van Gog: ‘ook een onaangename ervaring is een waardevolle ervaring’.

Maar de ervaring tijdens Crowdkill is veilig en weldadig, kniebeschermers zijn niet nodig. Het stuk intrigeert en is prettig rustgevend. Ondanks of waarschijnlijk dankzij het luide, donkere, soms opzwepende basgeluid dat uit vier woofers komen. Publiek zit daaromheen, de danser beweegt er middenin.

De performer in Crowdkill is de Griekse danser Evangelos Biskas, hij studeerde aan de Fontys Dansacademie in Tilburg. Hij beweegt zowel krachtig, abrupt en hoekig als soepel, fijntjes en vloeiend. Ook beschikt hij over een uitgesproken mimiek.

Het publiek komt de zaal binnen, met of zonder oordopjes en zoekt een plaatsje om de cirkel met daarin vier enorme geluidsboxen. De ene toeschouwer zit, een ander blijft staan. Op de vloer zijn vier draden gespannen met microfoons aan de uiteinden. Die blijken het geluid van de bewegingen van de danser te verspreiden, maar in het begin van de performance ook de geluiden van de toeschouwers die een gemakkelijke houding zoeken.

Biskas zit op de grond, in een zwarte broek en met een ontbloot bovenlijf. Langzaam schuift hij door de cirkel. Dat doet ‘ie laag bij de grond, hij beweegt op zijn billen, iets later ook op zijn knieën. Kronkelend en slepend. Het zaallicht is aan, de toeschouwers zien de danser en elkaar. Elke beweging is versterkt hoorbaar en klinkt als bonzen op de houten vloer.

Het patroon verandert. Biskas komt steeds meer omhoog, half overeind, bijna staand en het intense diepe basgeluid zwelt aan. Het licht is dan al gedimd. Het hoogtepunt zit halverwege de performance. Biskas staat overeind, helt voorover, naar de zijkanten, hij springt als een dolleman in het rond en zijn armen en benen bewegen alle kanten op. Inderdaad, dit doet denken aan de bewegingen van een crowdkiller tijdens een concert.

Het bijzondere van deze scène is de werking met licht en geluid. Het basgeluid is indringend, lijkt op het wentelen van de wieken van een helikopter. Het stroboscooplicht, met veel lange, donkere momenten, maakt dat dit deel van de performance oogt als fotoreportage van een uiterst geconcentreerde danser. Als toeschouwer beweeg je mee, althans het innerlijk. Het diepe basgeluid dringt het lijf binnen en resoneert in de buik, in het hart, trilt in het hoofd, bij de slapen.

Als het licht toeneemt, verandert de beweging van de danser. Hij beweegt traag, net als in het begin van de performance, maar staat rechtop en hij loopt. Hij oogt als een drenkeling met zijn natte haren en bezwete lichaam. Als iemand die uitgeput, wankelend de golvende zee uitstapt en niet weet waar ‘ie is. Lange natte zwarte haren lopen als gestileerde strepen over zijn gelaat.

De Vlaamse performer en geluidskunstenaar Anthony van Gog zat op de Toneelacademie in Maastricht en studeert nu filosofie in Antwerpen. Eerder maakte hij onder meer Heartscore, een duet met twee performers met microfoons op het lijf, dicht bij hun hart. Die hartslag beïnvloedde de bewegingen en de bewegingen de hartslag.

De maker omarmt het experiment en werkt vanuit een wetenschappelijke visie. Zo is hij zeer geïnteresseerd door wat hij noemt het zelfloze lichaam. Dat is de vaststelling dat een mens geen vaste kern heeft, maar dat de identiteit zich vormt door te spiegelen aan wat buiten hem of haar gebeurt. Hij maakte Crowdkill bij Dans Brabant en Veem House of Performance.

De beschrijving van de voorstelling klinkt rationeel. Toch kijkt het publiek bij Crowdkill niet naar een wetenschappelijk experiment. Het is een indringende ervaring die binnenkomt, niet in het minst door het overweldigende, overheersende geluid uit de woofers. Als Evangelos Biskas wentelt en de sound dezelfde associatie oproept, dan smelten bewegingen en de persoonlijke ervaring kort even samen, althans ze raken elkaar.

Foto: Bas de Brouwer