Sinds 15 december zijn alle theaters in verband met de coronamaatregelen opnieuw gesloten voor publiek. Repeteren mag nog wel, maar in plaats van te gaan try-outen en in première te gaan, gaat een voorstelling nu vanuit de repetitieruimte rechtstreeks ‘de ijskast’ in. Performer Jip Warmerdam: ‘Een voorstelling wordt er niet altijd beter van als je maar door blijft repeteren.’

In de muziektheatervoorstelling Fixed Kids bevraagt het jonge Rotterdamse muziektheatercollectief De Saturners de maakbaarheid van de mens. Jip Warmerdam: ‘We zijn vertrokken vanuit het gegeven van de designerbaby, dus een kind dat helemaal gemodelleerd is naar je eigen wensen. Op die manier hopen we met de voorstelling een bio-ethische discussie aan te wakkeren. En dat in een soort Black Mirror-achtig jasje.’

Jip Warmerdam, Matthijs Rijsdijk en Veronique Post – alle drie in 2019 afgestudeerd aan de opleiding Muziektheater aan Codarts – hadden een jaar geleden al plannen liggen om met dit thema aan de slag te gaan, maar vanwege de corona-uitbraak hebben ze het laten liggen. Maar toen er een open call voor de Winterkaravaan 2020 voorbijkwam, dat als overkoepelende thema de grens tussen altruïsme en egoïsme wilde onderzoeken, hebben ze half september toch een voorstellingsplan ingediend. Eind september kregen ze te horen dat ze waren geselecteerd. Het jongemakersfestival stond aanvankelijk gepland van 23 tot en met 30 december.

Ze zijn in oktober meteen begonnen met het uitwerken van het concept en met repeteren, vertelt Warmerdam. ‘Omdat we alle drie net zijn afgestudeerd, moeten we ook nog ergens onze huur van betalen. Dus dat vraagt om een repetitieperiode van een langere adem: we hebben twee maanden lang steeds twee dagen in de week gerepeteerd.’

Maandag 14 december was een belangrijke dag: de makers verhuisden van het repetitielokaal in Rotterdam naar de locatie in Alkmaar waar de voorstelling te zien zou zijn: een oude drukkerij aan de rand van de stad. Het was ook de dag waarop het duidelijk werd dat de hele Winterkaravaan niet door zou kunnen gaan zoals gepland. ‘’s Avonds keken we in het hostel samen de persconferentie. Het was toen al wel duidelijk dat de voorstelling niet door kon gaan, maar het was nog de vraag of we door mochten gaan met repeteren.’

Dat mocht. Ze besloten de voorstelling die week alsnog af te monteren op locatie in de hoop het op een later moment te kunnen oppakken. Warmerdam: ‘Maar de volgende dag begon ik me niet lekker te voelen. Ik vroeg me nog af: wat moet ik doen? Ik ben naar huis gegaan en heb een test gedaan, en de andere twee zijn op locatie door blijven werken.’

Ze testte positief. ‘Dus de rest moest op woensdag ook naar huis. Onze voorstelling is dus als enige van de zes voorstellingen van Winterkaravaan niet afgemonteerd. Het was een aaneenschakeling van teleurstellingen.’

Eenmaal van corona hersteld, rees dus de vraag: hoe verder? Winterkaravaan werd ondertussen uitgesteld naar eind januari, maar ook daarvan werd in het nieuwe jaar al snel duidelijk dat het niet door zou kunnen gaan. Het festival is voorlopig tot nader order uitgesteld, maar uitdrukkelijk niet afgesteld. ‘Omdat je als collectief werkt, was dat soms lastig: iedereen gaat weer anders met die coronasituatie om. De een heeft heel sterk het gevoel dat we moeten blijven doorgaan, een ander is er helemaal klaar mee. Zelf zat ik het meest in die eerste categorie. Maar je kan pas werken als je er alle drie hetzelfde instaat.’

De manier om dat te bewerkstelligen is vooral door het er veel over te hebben, vertelt Warmerdam. ‘Uiteindelijk hebben we besloten om het nu even helemaal te laten liggen, in ieder geval tot er vanuit Winterkaravaan weer perspectief op eventuele nieuwe speelmomenten zou komen. Het hangt ook af van of we op dezelfde locatie kunnen spelen. We kunnen wel gaan monteren met de oorspronkelijke locatie in ons hoofd, maar als dat verandert, verandert er ook veel voor de voorstelling.’

Volgens haar is het voor nu ook goed om het even helemaal los te laten. ‘Het wordt er niet altijd beter van als je maar door blijft repeteren. Zo’n voorstelling kan dan ook doodslaan. De druk van een premièredatum wakkert je creativiteit aan.’

Ze heeft alle vertrouwen dat de groep, zodra er weer perspectief om te spelen in het verschiet ligt, de voorstelling weer oppakt. ‘Op die eerste montagedag op locatie kwamen we meteen al tot heel veel inzichten. Dingen bleken te langdradig of gingen juist te snel. Dus ik denk dat we eerst een stukje teruggaan – nog even opnieuw naar de tekst kijken – en vanaf daar weer door. Daar hebben we nu toch de mogelijkheid voor. Anders was het geweest wat het in die week was geworden. In dat opzicht is er misschien dus toch wel sprake van een soort van winst.’

En wat ze in de tussentijd doen? ‘Goeie vraag. We geven allemaal les, een deel daarvan gaat door via Zoom. Zelf heb ik een piano en een gitaar gekocht. Je moet iets met je tijd, qua werk is er niet zoveel te doen. Normaal gesproken ben je erg vooruit aan het kijken, bezig met aanvragen schrijven, concepten verzinnen. Maar omdat het nu zo uitzichtloos is, is het heel moeilijk die motivatie op te brengen.’ Als collectief willen ze zich eigenlijk professionaliseren. Een groep als Club Gewalt is een groot voorbeeld. ‘We zijn nu ruim één jaar afgestudeerd, waarvan dat jaar vrijwel volledig is weggegooid aan corona. Je voelt de hele tijd: nu moet het gebeuren, we willen heel graag de wereld inspringen, maar het gáát nu gewoon niet.’

Ondanks dat de voorstelling nu voorlopig in de ijskast staat, blijven ze elkaar, binnen de maatregelen die gelden, wel regelmatig zien. ‘We proberen nu heel bewust toch ook veel leuke dingen met elkaar te doen. Af en toe samen eten, spelletjes doen. Het is heel belangrijk om die goeie vibe en vriendschap met elkaar te houden.’

Klik hier voor meer informatie en (indien beschikbaar) actuele speelinformatie.
Foto: Emil de Jong