Onder de noemer ‘Bellevue voor Schrijvers’ organiseert Theater Bellevue ontwikkeltrajecten voor zowel scholieren als ervaren schrijvers met theaterambitie. Op de eindpresentatie van de Schrijfplaats vorige week lazen acteurs sterke teksten van een clubje gedreven, jonge schrijftalenten.

Een belangrijk onderdeel van ‘Bellevue voor Schrijvers’ is hun ‘talentontwikkelingsketen’. De keten bestaat uit vier stappen, waarvan het niveau telkens wat hoger ligt. Dit gaat van een cursus voor mbo-studenten, naar ontwikkelingstrajecten voor jonge schrijvers, tot uiteindelijk een theatrale lezing in samenwerking met Nineties Productions. Al de delen van de keten hebben een eindpresentatie, waarin de teksten van de deelnemers worden voorgelezen door professionele acteurs.

Naast deze keten zijn er nog veel andere manieren waarop Bellevue ondersteuning en een platform biedt aan toneelschrijvers. Zo worden er schrijfprojecten op scholen georganiseerd, zijn er Zoeklichtsessies voor onbekend talent dat zich professioneel wil ontwikkelen en kunnen schrijvers die al een tijdje in het vak zitten een rondje in het Vondelpark wandelen met een dramaturg. Daarnaast is Bellevue een medeontwikkelaar van het platform en festival Shakespeare is dead, dat de hedendaagse Nederlandstalige toneelauteur onder de aandacht wil brengen bij het publiek.

De Schrijfplaats is de derde stap in de ‘talentontwikkelingsketen’. In samenwerking met het Toneelschrijfhuis, hebben vijf jonge toneelschrijvers zes maanden lang onder begeleiding van Melissa Knollenburg en Kees Roorda ieder gewerkt aan twintig minuten materiaal. Bij de eindpresentatie brengen zeven acteurs hun teksten tot leven op het podium.

Zonder overbodige poespas komen de teksten, enkel onderbroken door interviews met de auteurs, een voor een aan bod. De schrijvers die vandaag centraal staan, zijn gezamenlijk van Bellevue Junior Schrijvers doorgestroomd naar De Schrijfplaats. Ze hebben er, wat schrijven betreft, dus een actief jaar op zitten en dat valt in de teksten terug te horen. Hoewel de teksten erg van elkaar verschillen, tonen ze veelal thema’s waar de schrijvers zich persoonlijk betrokken bij voelen.

De middag wordt afgetrapt met een tekst over het zogenaamde impostor syndrome van schrijfster Lisha Clements. Het is een zeer persoonlijke tekst, waarin de onzekerheden van het schrijversbestaan centraal staan. De personages zijn slim ingezet als elkaar tegensprekende stemmen in het hoofd van de schrijver. Waar de ene haar verdedigt, praat de ander haar de grond in. Toch worden de negatieve gedachten telkens knap weerlegt, waardoor de boodschap ‘wees aardig voor jezelf’ de duidelijke conclusie is.

Heel anders van toon is het satirische stuk van Toon Pilet. Geïnspireerd door uitspraken van de controversiële influencer Andrew Tate, zetten zijn scènes vraagtekens bij het concept mannelijkheid. Dat doet hij door een vergadering tussen vijf mannen te verbeelden die voor eens en voor altijd moeten bepalen wat het betekent om een man te zijn. Die vijf mannen worden overtuigend verbeeld door acteur Harvey Elgood, die wisselt van personage door van stoel te wisselen. De tekst is geestig, maar heeft een duidelijke serieuze ondertoon met kritiek op de hokjesdenkende maatschappij.

Gyliano Willems schreef scènes over dementie en onze omgang daarmee. Taal is in zijn stuk niet alleen een middel tot communicatie, maar ook iets waar de karakters zich aan vastklampen om de verbinding met de realiteit niet te verliezen. Wat erg blijft hangen is een prachtig uitgewerkte metafoor tussen een zieke boom en de oude man: ‘Bomen blijven niet altijd sterk, maar we kunnen altijd een nieuwe planten.’

Schrijfster Anna Tetenburg heeft voor de eindpresentatie een luchtige tekst over ongesteldheid geschreven. De herkenbaarheid van onze vaak zwaar overdreven omgang met het ‘ongesteld-zijn’, zorgt voor veel lachmomenten. Doordat de tekst een duidelijke context heeft, voelen de scènes bijna geënsceneerd aan. Twee middelbare scholieren hebben een zeer expliciet gesprek over de textuur van ongesteldheidsbloed, terwijl ze een broodje kopen bij de kantine. Een moeder houdt een peptalk voor haar wel heel zielige dochter. En ook doorlekken tijdens de les kan natuurlijk niet ontbreken.

Als laatste is de kwetsbare tekst van Marit Koops aan de beurt. Hoewel het haar plan was om een stuk over de Dolle Mina’s te schrijven, is ze uitgekomen op een reeks van emotionele scènes rondom een vriendschap tussen twee jonge vrouwen. Anders dan de stukken van de andere schrijvers, is haar thema verweven rondom een verhaallijntje. De vriendin blijkt gestorven te zijn en het hoofdpersonage moet haar loslaten om verder te kunnen. Wat we te horen krijgen is een droevig en poëtisch afscheid tussen de twee, waarbij ze het er maar moeilijk over eens kunnen zijn of loslaten wel echt nodig is.

Dan is de middag ten einde. Bellevue-medewerker en organisator Nico Tillie zegt zeer onder de indruk te zijn over wat de schrijvers hebben laten zien. ‘Ik heb nog nooit een clubje gezien dat met zo veel gedrevenheid dit niveau op de vloer heeft weten te zetten,’ aldus Tillie. ‘De teksten komen echt tot leven wanneer de acteurs ze uitspreken.’

En met die woorden slaat hij de spijker op zijn kop. Hoewel de schrijvers nog jong zijn, lag het niveau zo hoog dat het me niet had verbaasd als de teksten van een professionele hand afkomstig waren geweest. Bellevue voor Schrijvers is een echte uitkomst voor jonge theaterschrijverstalenten.

Foto: Jesse Vorswijk