Doe je in deze tijd van apocalyptische toekomstvisies kinderen nog wel een plezier als je ze op de wereld zet? De twee jonge mannen van Bovenste Knoopje Open zijn allebei 23 jaar: wat henzelf betreft te oud om nog kind te zijn en te jong om ze te krijgen. Maar precies oud genoeg om de vraag te stellen en te belichten van alle kanten. De beslissing hoeft nog niet te vallen. Ze hebben alle tijd. Vandaar de titel Tijd Zat.

‘Made in Overijssel’ prijst Theater Odeon de mannen van Bovenste Knoopje Open aan. Het is van oorsprong een band, maar de twee artistieke frontliners gaan nu op tour als muzikaal cabaretduo. Sjoerd van Capelleveen en Job Kühlkamp zijn beiden afgestudeerd aan de opleiding Docent Theater van ArtEZ in Zwolle en werden het afgelopen jaar ondersteund door de Subsidie Nieuwe Makers van de provincie. Een 100% Overijsselse productie dus, maar een streekproductie hoeven ze zeker niet te blijven. Er schuilt een belofte in de twee mannen.

Strakke broeken met modieus hoog water, getailleerde overhemden en het bovenste knoopje open natuurlijk. Ze hebben wel iets weg van Jesse Klaver (Kühlkamp) en Duncan Laurence (van Capelleveen). Er hangt een optimistisch progressief karakter om ze heen. Een nieuwe generatie mannen, opgegroeid met een egalitair wereldbeeld, vol zelfvertrouwen, respectvol voor de ander en begaan met het milieu – geen trappen naar beneden, niet afgeven op gemarginaliseerde groepen. Op gitaar en piano, met tweestemmige zangpartijen, zoals Acda & De Munnik. Klinkt voor de snoeiharde comedy-liefhebber misschien een beetje tam, maar daar zit Bovenste knoopje open niet mee. Zij gaan er helemaal voor.

Vanaf twee tuinstoelen op het tuinfeest van de ouders van Sjoerd beschouwen de twee de aanwezige generaties en maken poëtische bruggetjes die overlopen van vrolijke kinderfantasie. Een knikker – een erfstuk van opa – die lijkt op de aarde en een verrekijker waar je de hele wereld mee kan zien, vormen een portaal om mee te tijdreizen van de ene naar de andere generatie. Ze zien zichzelf op het tuinfeest als kind, 23-jarige én vader, onafscheidelijk. Vrienden voor altijd, net zoals hun ouders.

Op hun grappigste momenten herinneren ze aan die spannende contrasterende duo-dynamiek van de opgebroken Van Muiswinkel & Van Vleuten en Lebbis & Jansen. Vooral in het eerste deel van de voorstelling, waarin de twee sterk van mening verschillen. Van Capelleveen ziet het vaderschap nog lang niet gebeuren, Kühlkamp heeft al bijna een naam verzonnen. Maar het conflict verzwakt als ze het al ruim voor het slotapplaus te zeer met elkaar eens lijken te zijn – zonder overtuigende strijd gaat de voorstelling kabbelend naar het eind.

Desalniettemin is het genieten van hun kinderverhalen voor volwassenen, waarin je wordt meegenomen naar fantasievolle oorden. Een sprookjesachtig gedicht over ‘de wolkenmakers’ – een metaforische ontstaansgeschiedenis van de consumptiemaatschappij – vertoont dezelfde speelse stijl als het kinderboek Koning van Katoren van Jan Terlouw. Terlouw komt wel vaker in gedachten op, bijvoorbeeld bij het lied ‘Hotel de Botel’ waar de deur altijd op een kier staat, dat doet denken aan de Terlouws pleidooi voor een ‘touwtje uit de brievenbus’ uit 2016.

Tijd Zat, geregisseerd door Leander Zimmerman, is een opbeurend programma dat zorgvuldig is uitgedacht en thematisch goed in elkaar steekt. De nieuwe generatie is verantwoordelijk voor de volgende. Dat betekent zorgen voor je planeet, zorgen voor je kinderen en ondertussen zorgen voor jezelf. Deze twee zorgzame mannen adresseren alle vragen waar hun tijdgenoten het antwoord maar nauwelijks weten te formuleren. Bovenste Knoopje Open luidt met Tijd Zat een nieuw tijdperk in voor de geëngageerde cabaretier.

Foto: Lucas Snijder