Theater moet amuseren, voor een boodschap moet je elders zijn. Dat is – geparafraseerd – het credo van De Rode Boksbal, het theaterproductiebedrijf van Bastiaan Ragas. Toch lijkt er in de nieuwe komedie Zij is de baas! een missie geslopen. De luchtige voorstelling blijkt een pleidooi voor rust en onthaasting.

Opnieuw pakt Bastiaan Ragas het moderne leven bij de kladden. Na voorstellingen over zwangerschap en jonge ouders kiest hij nu de geëmancipeerde vrouw als uitgangspunt. Dat levert een puntig relatieblijspel op met gevatte oneliners.

Die tekst is van Marjolein Beumer. In een ver verleden actrice bij onder andere Toneelgroep De Appel, maar tegenwoordig vooral scenarioschrijfster. Dankzij het script van de amusante film Soof! vroeg Ragas haar voor de tekst van Zij is de baas! Beumer schreef een vlotte tekst vol spitse dialogen, die soms grof, en vaak heel grappig zijn.

Het verhaal wordt vanuit het mannelijk gezichtspunt in retrospectief verteld. Want zoals de filosoof Kierkegaard het ooit bedacht: het leven kan alleen achterwaarts begrepen worden. In het hier en nu ontbreekt elke logica. Dat levert gelukkig geen onlogisch script op.

Erg ingewikkeld is de chronologisch vertelde geschiedenis niet, die hier in een aantal losse scènes getoond wordt. Hoofdpersoon Bas, gespeeld door Ragas zelf, is getrouwd met Anneloes. Een yuppenstel dat keihard werkt. Geld genoeg, maar tijd te weinig. Beiden hebben een glanzende loopbaan in de snelle zakenwereld van de Amsterdamse Zuidas en vooral Anneloes heeft haast om door het glazen plafond heen te breken.

Dan raakt Bas raakt zijn baan kwijt. Terwijl zijn vrouw alleen nog oog heeft voor haar carrière en zichzelf geen tijd gunt voor intimiteit en seks, komt Bas niet veel verder dan voor de zoveelste keer de keukenkastjes uit te soppen. Hij voelt zich als Prins Claus naast Beatrix. ‘Wasbas’, noemt ze hem onder vriendinnen, terwijl zijn zelfvertrouwen krimpt tot het formaat van een duizenddingendoekje.

Dat verandert als Bas in de garderobe van één van Anneloes’ netwerkfeestjes Chrisje tegen het lijf loopt: een rijpere vrouw van zestig waar hij als een blok voor valt. Een sterke businessdame met een succesvolle carrière. Maar na drie stukgelopen huwelijken zit er niemand thuis op haar te wachten. De twee krijgen een affaire en zowel Bas als Chris bloeien op – totdat Anneloes de verhouding ontdekt.

Ragas kruipt zelf in de rol van de underdog, een oelewapper, zoals Chris hem liefkozend noemt. Een werkloze man die noodgedwongen ontdekt wat onthaasting betekent. Hij wekt sympathie met cabareteske onderonsjes met het publiek, die organisch tussen de scènes zijn geweven. Zijn Bas lijkt een uitvergroting van de producent zelf – zelfs de naam is identiek.

Ragas is geen groot acteur, maar houdt zich staande tussen de twee vrouwen. Dat op zich is knap, want zowel Anne-Marie Jung, die zijn carrièrevrouw Anneloes speelt, als Lieneke Le Roux als de rijpere Chrisje, zijn heer en meester (vrouw en meesteres is misschien beter in dit verband) in deze wat oppervlakkige, maar amusante komedie.

Regisseur Geert Lageveen geeft de voorstelling vaart en schwung. Zij is de baas! krijgt een eigen vorm dankzij de gesprekjes met het publiek en de keus om de acteurs toepasselijke hits te laten zingen tijdens de voorstelling. Ragas is een betere zanger dan acteur én heeft een goede neus voor repertoire. Jaren zeventighits als ‘I Want You to Want Me’ en het onverwachte ‘Oh Lori’ passen prima in dit script. Met het fraai gezongen ‘Strong’, eerder dit jaar een hit voor London Grammar, krijgt Jung de zaal muisstil. Het is één van de weinige momenten waarin de voorstelling aan de emotie raakt.

Zij is de baas! snijdt veel eigentijdse en herkenbare (vrouwen)onderwerpen aan. Van de keus tussen kind en/of carrière tot een burn-out, Weight Watchers en onzekerheid over het eigen uiterlijk. Erg diep gaat het allemaal niet, want het moet wel leuk blijven. Dat laatste is zeker gelukt. Zij is de baas! is een vlotte en grappige komedie, waar heel veel om te lachten valt. Een eigentijdse voorstelling die geen boodschap mee wil geven, maar waar wel degelijk kritiek over de huidige stressvolle tijd in doorschemert.

Foto: Roy Beusker