Aan talent en inzet geen gebrek in West Side Story van TEC Entertainment. Kosten noch moeite zijn gespaard om het origineel uit 1957 te benaderen. Het resulteert in een show die trakteert op wervelende zang en dans, maar in de race om te imponeren er niet in slaagt om een gelaagd verhaal te vertellen.

West Side Story, de musicalbewerking van Shakespeares Romeo en Julia, verscheen zestig jaar geleden op Broadway – en deed haar op haar grondvesten schudden. Niet alleen door de revolutionaire choreografie van Jerome Robbins, maar vooral door de urgente thematiek. Het grote publiek was gewend aan de romantiek van Richard Rodgers en Oscar Hammerstein, en kreeg nu een verhaal over raciale spanningen en rivaliserende jeugdbendes te zien. Een verhaal dat buiten de muren van het theater een harde realiteit was.

De New Yorkse Upper West Side werd immers geteisterd door conflicten tussen Italiaanse, Ierse en Puerto-Ricaanse jongeren, die vochten om hun eigen terrein in de stad. West Side Story bracht deze spanningen op het toneel door de familievete van Verona in de straten van New York te zetten. In de plaats van de Capulets en Montagues zien we hoe de Europese Jets en de Puerto- Ricaanse Sharks elkaar naar het leven staan. Hun conflict escaleert wanneer Tony, de beste vriend van Jets-leider Riff, en Maria, de zus van Sharks-leider Bernardo, voor elkaar vallen. Als aan beide kanten doden vallen, moeten de twee geliefden kiezen voor elkaar, of voor hun eigen families.

Inmiddels kennen we West Side Story van de verfilming uit 1961, die liedjes als Maria en Tonight onsterfelijk maakte. Een mooie kerstklassieker, zo moet ook TEC Entertainment gedacht hebben toen ze een internationale podiumproductie naar Nederland bracht. Regisseur Joey McKneely speelt in op onze herinnering aan de film. We zien een sober toneelbeeld, met de trappen en balkons die we kennen uit de iconische filmscène waarin de Tony en Maria elkaar de liefde verklaren.

Voor de choreografie is zelfs gespit door aantekeningen van de oerversie, zodat de dans die we zien een benadering is van wat het publiek in 1957 gezien moet hebben. Het resulteert in een energieke, expressieve dansstijl die als rode draad door de voorstelling loopt: van de Jets en Sharks die treiterig elkaars grenzen aftasten in de proloog, tot de uitbundige danswedstrijd van de Shark-vrouwen tijdens America en het droomballet in Somewhere, waarin de geliefden een wereld fantaseren waarin beide groepen in harmonie met elkaar dansen.

Wie naar West Side Story gaat voor virtuoze zang en dans, wordt in deze versie niet teleurgesteld. McKneely heeft een groep acteurs gecast die stuk voor stuk prima uit de voeten kunnen met de veeleisende choreografie. Iconische nummers als Maria, Tonight en I Feel Pretty worden prachtig gezongen door Kevin Hack als Tony en Natalie Ballenger in de rol van Maria.

Het leunen op virtuositeit is echter ook wat deze voorstelling inhoudelijk tegenwerkt. Als een geoliede machine rennen de performers van dans naar dans en nummer naar nummer, zonder ergens kwetsbaar te worden of nuances te vinden in het rijke materiaal. Met name de Jets en Sharks spelen consistent op dezelfde hoge energie. Er wordt veel geschreeuwd en gegesticuleerd, zonder daadwerkelijk naar elkaar te luisteren en samen te spelen. Het maakt de voorstelling afstandelijk en bij vlagen moeilijk verstaanbaar: je kan het bewonderen om de technische kwaliteiten, maar echt meegaan in de tragische liefde van Tony en Maria, of het schrijnende onbegrip tussen de Jets en Sharks wil niet lukken.

Daarnaast maakt McKneely tegenstrijdige keuzes in de representatie van verschillende etniciteiten. De Sharks worden in deze versie niet alleen door Latinx, maar ook Afro-Amerikaanse acteurs en actrices gespeeld. Een bewuste keuze, zo geeft de regisseur aan in een interview met NRC Handelsblad: de rivaliteit tussen Europese en Puerto-Ricaanse immigranten ligt niet vers in ons geheugen, maar discriminatie op basis van huidskleur is anno 2017 helaas nog springlevend. Gezien deze ingreep is het opmerkelijk dat er niet voor een Latina actrice is gekozen om de rol van de Puerto-Ricaanse Maria te spelen. We zien een musical die zich nadrukkelijk uitspreekt tegen segregatie en een interraciaal liefdeskoppel in het centrum zet, maar alsnog gedragen wordt door twee blanke acteurs. Het is een twijfelachtige traditie geworden – in de originele productie en de filmversie werd Maria ook door blanke actrices gespeeld – maar zestig jaar na de oerversie zou het tijd moeten worden om hier gevoeliger mee om te gaan.

Foto: Johan Persson