Marcel Harteveld kan eindelijk bij zijn ouders weg, want hij heeft zijn opa’s appartement geërfd. Er kleeft wel één voorwaarde aan. Wie er woont, moet de wasserette eronder draaiend houden. Je zou het misschien niet direct zeggen, maar het blijkt een perfecte opzet voor een liefdevol, relevant en actueel programma.

Op het eerste oog lijkt Voor de bui binnen over een kleinzoon te gaan die zijn nieuwe buurt – en daarmee zichzelf – leert kennen. Maar wie beter kijkt, ziet dat Harteveld een veel groter thema aansnijdt met de uiteenlopende mensbeelden die hij portretteert.

Met zijn zachtmoedige, vriendelijke uitstraling, toneelmatige speelstijl en Acda en de Munnik-achtige popliedjes vult Harteveld beslist een gat in het cabaretaanbod. Je zit niet vaak te bulderen van het lachen, maar dat maakt hij ruimschoots goed met die leuke technieken die je zelden nog ziet bij jonge cabaretiers: goed doordachte, empathische satire, een doorlopende verhaallijn en een duidelijke moraal.

Zijn personage is iemand met een hoogopgeleid bord voor zijn kop, die niet meer weet hoe hij zijn handen uit de mouwen moet steken en alles het liefst achter zijn computer oplost. Op zijn missie om de wasserette nieuw leven in te blazen, komt hij een slechte en een goede raadgever tegen, met persoonlijke groei tot gevolg. De humor komt van zijn klanten, in wier vuile kleren hij rondloopt om hen te doorgronden.

Uit elke waszak komt, kortom, een lekker vet aangezet menstype. Elk heeft een eigen thema, waarover de laatste jaren veel is geschreven, gevonden en gecanceld: een ‘vrouwtjes verwennende’ volkszanger, een privéjet-piloot, een voetbalsupporter die naar Qatar is gevlogen. Allemaal hebben ze een eigen ironische monoloog, waarin ze zichzelf en hun keuzes verdedigen.

De verademing van dit programma is dat Harteveld zich niet rechtstreeks uitspreekt over de thema’s waarover al zoveel is gezegd. Hij schaart alles onder een kloof tussen hoog- en laagopgeleid Nederland en pakt de polarisatie aan waar al dat gepraat binnen onze eigen bubbels toe heeft geleid. Voor wie het waardeert als cabaretiers stelling nemen, lijkt dit wellicht een zwaktebod, maar voor wie inmiddels helemaal is vastgelopen op alle meningen, brengt Harteveld een uitkomst.

Ook andere cabaretiers proberen momenteel onderling begrip te verbeteren, maar dit programma geeft ruimte om het met elkaar oneens te blijven en tóch met elkaar om de tafel te gaan zitten. Harteveld doet geen rondje eigen standpunten verdedigen, vervalt niet in boosheid en onbegrip, maar roept in de kern op tot echt contact en meer vriendelijkheid. Hij geeft toestemming om elkaar weer aardig te vinden, ondanks onze uiteenlopende ideeën over wat we zoal willen zeggen of doen.

Foto: Sebastiaan ter Burg