Een voordeel van de online festivalversie van de Nederlandse Dansdagen, begin oktober, is de laagdrempelige manier van chatten na afloop. En dan hoor je nog eens wat. Zo maakte voormalig balletdanser Peter Leung, als choreograaf en regisseur gespecialiseerd in multimedia en dit jaar 40 geworden, een terloopse opmerking die aan het denken zette. Hij zei nog steeds last te hebben van het feit dat balletdansers doorgaans niet worden geacht hun stem te verheffen of vragen te stellen. Zelfs het horen van eigen stemgeluid bleef voor hem een vervreemdende ervaring. Clara Superfine (nu lid van het corps de ballet) viel Leung bij met een jeugdherinnering: haar moeder kreeg na een dansles vaak te horen kreeg dat ‘Clara te veel vragen stelde’.

Daarom besloot Leung in zijn filmbijdrage aan de Virtuele Residenties van de Nederlandse Dansdagen Digitaal als geluidsscore de stemmen van zijn vijf dansers te gebruiken. Tijdens het cinematografisch onderzoek The Same Space hoor je de dansers van Het Nationale Ballet hardop denken (geluidscompositie: Bertus Pelser). Omdat ze spontaan in hun antwoorden toekomstdromen prijsgeven, op vragen van iemand buiten beeld, heb je als kijker het gevoel wat dichterbij de dansers te komen. Verder hoor je vooral contact- en zoemgeluiden.

The Same Space

Daarnaast kun je kiezen uit drie camerastandpunten: vloerhoogte/linkerbenedenhoek, heuphoogte/midvoor of plafondhoogte/bovenhoek. Op zich heb je dit na een paar switches wel gezien. Dat komt vooral omdat Leungs choreografie, te midden van drie kubusframes in verschillende maten, slechts lijkt op een rustige warming up en een verkenning van de eenvoudige ruimte. Soms kruipen ze in of door een frame, soms maken ze een sprongetje, maar meestal lopen ze wat rond over de witte vloer. Terwijl het zulke mooie dansers zijn, uit verschillende rangen van Het Nationale Ballet. Neem eerste solist Constantine Allen, grand sujet Salome Leverashvili, élève Leo Hepler en de Ethiopische Sebia Plantefève (lid van de Junior Company). Of de eerder genoemde Amerikaanse Clara Superfine. Je verlangt naar zo veel meer van hun fabuleuze techniek. Nu lijkt het net of The Same Space voortdurend op punt van beginnen staat, maar nooit van start gaat. Het is gelukkig nog slechts een onderzoek.

Revolt The Manifest

Wie haar dansers overduidelijk een stem geeft in haar bijdrage aan de Virtuele Residenties van de Nederlandse Dansdagen is choreografe Cecilia Moisio. Haar film Revolt The Manifest bestaat uit een mix van split screens, waarin dansers protestleuzen scanderen, al dan niet vergezeld van tekstborden, gebalde vuisten en mars-motoriek. Het is nogal een dwingend format van deels lip synchronisation dat je weinig verfijnd door de strot krijgt geduwd tijdens deze eerste (filmische) opmaat naar de voorstelling Revolt (première: najaar 2021 bij Maas theater en dans). Natuurlijk wil Moisio het fenomeen opstand juist onder de loep nemen. Volg je de groep of je eigen overtuiging? Ga je op in de massa of maak je het verschil? Maar in deze eerste proeve vult het scherm zich nogal eenduidig met een massa dansers van verschillende leeftijden die thuis in isolement een protestbeweging uitvoert en al dan niet een leus scandeert. Het commentaar op meelopers versus tegenstemmers komt nog onvoldoende uit de verf.

Blurred Lines

En dan is er misschien wel de opvallendste stem van deze online editie van de Nederlandse Dansdagen: urban danser Redouan Ait Chitt (vorig jaar winnaar van de Zwaan voor de beste dansprestatie) vormde hét gezicht van de Nederlandse Dansdagen Digitaal (NDD). Iedere dag maakte deze nieuwe aanvoerder van de Community Top 100 een grappig en met vaart gemonteerd promofilmpje over wie-wat-waar in NDD-stad Maastricht. Met zijn energie en humor doet de sympathieke danser het goed op camera.

Ook zijn artistieke filmbijdrage, Blurred Lines, gemaakt met percussionist Dominique Vleeshouwers (winnaar Nederlandse Muziekprijs 2019) in het kader van de Limburgse Proeftuin Dans Right Now!, is een feest om naar te kijken. Beide heren starten op de grond, rug aan rug. Vleeshouwers trommelt hun bewustzijn wakker met sferisch echoënde ritmes op de hang, een hol, stalen slaginstrument. Terwijl hij vervolgens roffelend zijn weg zoekt achter marimba, toetsen en elektronica, veert Redo overeind in zijn kenmerkende stijl van eenarmige airflares en vloeiend kruisende beenmotoriek. Ook vormt hij, tollend over de vloer, met zijn onderbenen snel heen en weer schietende wijzers van een klok. Alsof ze de tijd willen manipuleren, met slagwerk en dans. En natuurlijk legt filmregisseur Peter Leung deze Blurred Lines ook vast met wat vertraging en wazig wordende beelden.

Foto boven: Redouan Ait Chitt in promofilm Nederlandse Dansdagen Digitaal