Zonder dralen valt Sahand Sahebdivani met de deur in huis: in niet mis te verstane bewoordingen fantaseert hij er lustig op los hoe hij zijn wraakgevoelens het liefste zou vormgeven. Daarmee zet hij meteen de toon voor zijn hoofdthema: kan geweld gelden als een gerechtvaardigde vorm van verzet?
In de vijf kwartier dat de voorstelling duurt, presenteert hij in de volstrekt trefzekere regie van Titus Tiel Groenestege een krachtig mengsel van verhalen om de complexiteit van het thema te tonen, inclusief alle ethische strikvragen die hieraan verbonden zijn, zoals: hoever mag je gaan om Het Kwaad uit te roeien?
Hij zoekt daarbij niet de steun van bekende denkers, filosofen of ethici, maar put uit een voorraadkist met persoonlijke verhalen van zijn vader, een communistische voorman in de Iraanse revolutie. Dat zet hij naast voorbeelden uit het Nederlandse verleden, zoals de Februaristaking van 1941, geïnitieerd door de Nederlandse Communistische Partij, of de acties van verzetsstrijder Willem ‘homoseksuelen zijn niet per definitie zwakkelingen’ Arondéus. Daardoorheen weeft hij onder andere een scheppingsverhaal uit een pre-monotheïstisch verleden en mythische verhalen uit de rijke Perzische (onder andere Zoroastrische) traditie.
Zo schept hij een ruimte waarbinnen je je als toeschouwer persoonlijk toegesproken voelt. Zijn directe manier van vertellen is zijn grote kracht, zonder dat hij zijn toevlucht hoeft te nemen tot sentimentaliteit, zelfs niet als hij zijn pasgeboren tweelingdochters ten tonele voert.
Elk deel van de vertelling raakt aan iets veel groters. Als toeschouwer word je uitgedaagd om afstand te nemen van de kleine dagelijkse actualiteiten en die te beschouwen in een breder perspectief. Hier klinkt een waardevolle en helaas veel te weinig te horen tegenstem in de woestijn van de roeptoetercultuur waar we stap voor stap in terecht zijn gekomen.
Heel bijzonder is dat de verteller de hele voorstelling door begeleid wordt door het virtuoze slagwerk van Henning Luther, die een huzarenstuk uithaalt. Met zijn instrument vuurt hij de verteller aan, prevelt met hem mee, spuwt en ketst hij terug. Maar hij kan ook flemen als het moet en op het enige moment dat hij niet speelt, maakt hij de stilte hoorbaar. Een fabelachtig contrapunt is het resultaat, dat een wezenlijke bijdrage levert aan het gewicht van de voorstelling.
Sahebdivani’s voortreffelijke vertellingen en zijn gestaag volgehouden energie, maakt de noodzaak voelbaar waarmee hij deze verhalen vertelt. Eigenlijk is er sprake van één enkel verhaal, want het geheel is een zeer samenhangend betoogBepaalde vertegenwoordigers van de meest abjecte onderbuikgevoelens worden in niet mis te verstane woorden geportretteerd, maar aan het eind van zijn verhaal stelt de verteller zijn menselijke perspectief hier tegenover. Te hopen is dat die edelmoedige handreiking de geportretteerden als een zachtmoedige kaakslag vol treft. Door dit slot herstelt de verteller de gewelddadige verbale agressie waarmee hij deze voorstelling inzet.
Kom binnen en geef je over aan dit overtuigend spervuur van voor deze bange tijden ter zake doende ideeën en observaties. Deze voorstelling geeft wankelmoedigen hoop. Dit is voorbij storytelling, dit is meer. Het is geen pamflet, geen toespraak, geen conference, maar wat zou het een mooie overdenking op een oudejaarsavond kunnen zijn.
Foto’s: Lowiegraphy
