Het India Dans Festival, georganiseerd door het Haagse Korzo, laat dansvormen zien die Nederland zelden ziet, maar wil ook een bijdrage leveren aan de evolutie daarvan. Artistiek directeur Leo Spreksel ging met gelouterde klassieke dansers op een andere manier aan het werk. Die ervaren dat als een bevrijding.

Two by Two presenteert een nieuw gebruik van twee klassieke Indiase dansvormen: kathak en bharatanatyam. Om met de laatste te beginnen: normaal gesproken vertelt bharatanatyam in gebaren, bewegingen en blikken een voor ingewijden compleet te volgen verhaal. Revanta Sarabhai & Poonja Purohit gebruiken hetzelfde elegante arsenaal, maar dan zonder die een-op-een-betekenisrelatie. De gemiddelde westerse toeschouwer zal die abstractie niet zo opvallen, maar voor de kenners is het uitzonderlijk. Sarabhai & Purohit dansen niet in een traditioneel kostuum met enkelbanden vol bellen: zoals ze eruit zien zouden deze mensen best IT-architect en advocaat kunnen zijn. Ook door de manier waarop ze met elkaar dansen komen ze over als een modern stel.

In twee van de vijf delen van hun stuk Out of Bounds spreken ze zelf de ritmische lettergrepenreeksen die normaal gebruikt worden in lessen om de danspatronen onder de knie te krijgen. Het is not done om die hulpmiddelen te laten horen in uitvoeringen. Het vierde deel begint als een modern-klassieke pas de deux die zo bij het Nederlands Dans Theater te zien zou kunnen zijn.

Choreograaf Sarabhai en regisseur Spreksel gebruiken de traditie, maar gaan er ook mee aan de haal. Het levert een mooi geschakeerd stuk op, ook door de afwisselende muziek die varieert van duidelijk Indiaas tot een stuk à la Steve Reichs Clapping Music.

Waar de persoonlijke interactie van Purohit en Sarabhai opviel, is die bij het duo Hari & Chethana uit Bangalore voor het ongeoefende oog moeilijker waar te nemen: zeker het begin oogt strenger. De dans lijkt meer voort te komen uit hun uiterst verzorgde techniek dan uit de wil een relatie aan te gaan. Intussen is er in Khoj (Zoektocht) veel te genieten. In lyrische duetten lijken ze op baltsende vogels. Later worden dans en soundscape expressiever en teisteren de voeten (met enkelbellen) de vloer. De vrouw maakt zich los van de man, danst zelfbewust in haar eentje verder en blijft als laatste op het podium achter.

‘Het is heerlijk dat ik een keer niet hoef te dansen als Rama of Krishna, maar mezelf kan zijn’, zegt Hari, de mannelijke helft van Hari & Chetana in het gesprek na de première van Two by Two. Ook de andere dansers waren heel enthousiast over wat in hun wereld toch wel moet gelden als een gewaagd experiment, los van vaststaande rollen en bewegingen, kostuums en juwelen. ‘Het is heel bevrijdend dat je na een training van 27 jaar los kan komen van de starre discipline waarin je bent opgevoed’, zegt Pooja Purohit.

Chetana legt uit dat het in India ondenkbaar is dat een vrouw haar voet op de rug van haar liggende partner zet, zoals ze in Khoj doet. Toch verwachten beide duo’s dat de stukken ook in India op een belangstellend publiek kunnen rekenen. Alle vier zeggen ze dat het niet alleen bevrijdend, maar ook artistiek heel bevredigend is om los van je ballast naar een nieuwe, persoonlijke danstaal te zoeken.

Ondanks de traditie van vele eeuwen is de openheid groot. Het India Dans Festival, en dan in de eerste plaats Leo Spreksel, heeft die openheid onderzocht en actief bevorderd. Aan alle kanten is het enthousiasme groot.

Foto: Robert Benschop