Een onbekommerde puberteit hebben de twaalf Groningse jongeren die achter de lange tafel hebben plaatsgenomen bepaald niet gehad. Aanranding, sexting, automutilatie, zelfmoordneigingen: in de overvloed aan afgrijselijke verhalen die ze vertellen zijn die over een gefnuikte theateropleiding en een wriemelende oppas nog klein bier.

Letterlijk getriggerd door een vraag op een papiertje delen ze hun levensverhalen met elkaar en met ons. Die trekker zit aan een schiettuig dat eruit ziet als een zwartglanzende föhn maar bestaat uit een met verfstof gevuld ballonnetje met een schietmechanisme. Het ‘wapen’ wordt van de een naar de ander doorgegeven, vervolgens tegen het hoofd gezet en overgehaald. Meestal klinkt er een droge klik en gebeurt er niets. Maar om de zoveel tijd is het raak en ontploft het ballonnetje waarna het gekleurde poeder in het rond stuift. Inderdaad, dit lijkt op Russische roulette.

De getroffene haalt er een papiertje uit waarop een vraag staat. Hoe die vraag luidt weten we niet, wel dat die vragen de aanleiding vormen tot de bakken ellende die we over ons uit krijgen gestort. De titel van de voorstelling van het Portugese echtpaar Ana Borralho en João Galante moet wel ironisch bedoeld zijn. De Trigger of Happiness werd in het Groningse Grand Theatre in ieder geval vooral een Trigger of Misery.

Bij het eerste verhaal is het al raak, als een jonge vrouw vertelt dat ze sinds eind vorig jaar niet meer alleen over straat durft omdat een vriendin van haar verkracht en vermoord is. De volgende vertelt over haar spierziekte en de onheuse bejegening die haar op een theateropleiding daardoor ten deel viel. Waardoor ze niets anders kon doen dan stoppen. Omdat de afspraak blijkbaar was om bij alle verhalen schaamteloos eerlijk te zijn, wordt man en paard genoemd. Had niet iemand hier in moeten grijpen? Ik wil best geloven dat het gedwongen afscheid een pijnlijke, traumatische ervaring was maar nu wordt er iemand tamelijk lukraak beschuldigd zonder zich te kunnen verdedigen. Met ‘een universele en existentiële zoektocht naar het vinden van geluk’ heeft dit niets te maken. Het proefde eerder als een verlate afrekening.

Ook in de andere verhalen is het geluk (nog) ver te zoeken. Als een van de jonge vrouwen vertelt over hoe ze zichzelf sneed wordt het bijna een partijtje tegen elkaar opbieden. Want alle (!) vrouwen aan de tafel blijken daar ervaring mee te hebben. Nu is zelfbeschadiging toebrengen onder adolescenten een veelvoorkomend fenomeen (een op de vijf is de schatting) maar een honderd procent score is absurd. Een representatieve afspiegeling van jong Groningen zit hier gewis niet aan tafel. Dat hoeft natuurlijk ook niet, maar de teller slaat nu wel heel erg door naar ellende, trauma’s en frustratie. Gelachen wordt er alleen een beetje aan het eind als het gaat om gehannes met seks en de geneugten van masturbatie.

De veelheid aan nare anekdotes beukt je murw. Dat geldt niet alleen de toeschouwer, ook de spelers zelf lijken op een gegeven moment niet meer in elkaar geïnteresseerd. ‘Gepest op school? Mwah, ik ga even een appeltje eten.’ Als ze op het podium al niet meer naar elkaar wensen te luisteren, waarom zouden wij dat dan nog doen?

Noorderzon kleunt behoorlijk mis met deze openingsvoorstelling, die nota bene als Europese festivalhit was aangekondigd. Ongetwijfeld heeft de openhartigheid voor de deelnemende jongeren bevrijdend gewerkt maar de toeschouwer heeft het nakijken bij deze als voorstelling vermomde groepstherapie.

Foto: Leonor Fonseca