Beeldend en poëtisch is het werk van de jonge Vlaamse kunstenaar Stefan Jakiela, die zowel in Nederland als in België werkzaam is. Dat Jakiela, die twee jaar geleden afstudeerde aan de performanceopleiding van de Toneelacademie Maastricht, zich aangetrokken voelt tot de codes van verschillende media toont ook zijn nieuwste productie, The white forest with the forgotten people. Of deze theatermaker al zijn interdisciplinaire ambities ook kan waarmaken is nog even afwachten.

In de Expozaal van de Brakke Grond  in Amsterdam zit het publiek verspreid in een halve cirkel om het toneel. Op dat toneel tekent zich een wit abstract landschap af met even witte objecten. Daartussen liggen tal van kleurige plastic bloemen. Tussen de objecten staan vier dansers in beige plissé rok, drie vrouwen en een man. Als het publiekslicht dooft en een vaag geruis opdoemt komt de kluwen dansers door passen voor- en achteruit te zetten langzaam in beweging. Het deinen houdt een poosje aan, tot de groep uit elkaar valt en ieder individu zijn eigen traject vervolgt.

Dat traject uit zich in een voorzichtig aftasten van de ruimte, waarin objecten onverwachtse geluiden produceren en versterken zodra ze worden aangeraakt. Met hun lichaamsdelen glijden de dansers langs de objecten, waardoor onverwachte en soms grillige dialogen ontstaan  tussen live geproduceerd geluid en beweging. Een effect dat aan de haal gaat met de weloverwogen soundscape van Jens Bouttery, wiens compositie aanvankelijk is opgebouwd uit abstracte elektronische geluiden maar gaandeweg het stuk ook bestaande muziek (onder anderen van Satie) en stemgeluiden incorporeert.

Het is vooral de geluidscompositie die de dramaturgie van The white forest with the forgotten people bepaalt. Naarmate het geluid voller wordt en meer lagen kent, stijgt de spanning in het stuk en ontsporen de dansers één voor één in korte solo’s, om na de catharsis weer tot een nieuwe harmonie te komen. De cyclus herhaalt zich nog een keer als de beweging het overneemt en twee van de dansers zich keer op keer ter aarde storten tussen de bloemen. Het is een dramaturgie die zou kunnen functioneren, maar veel van de werking van dit stuk staat of valt met de performatieve kwaliteiten van de dansers. Die zijn aanwezig bij de dames, maar niet bij de enigszins verloren rond wanende heer.

Jakiela kiest voor een volledig abstract beeld en ook nog eens voor dansers. Het is geen gemakkelijke opdracht die de regisseur, die als ‘grenswerker’ omarmd is door Vlaams Cultuurhuis De Brakke Grond in Amsterdam, zichzelf heeft gesteld. Choreograferen is immers ook een vak. Een ontwikkeling vindt plaats als een van de danseressen, Indra Cauwels, tegen het einde van de performance het publiek tot haar wereld toelaat en zichtbare emoties toont. Een andere interessante verschuiving betreft de subtiel veranderende kleuren van de plooirokken.

Het zijn precies die ingrepen die The white forest with the forgotten people nog enigszins kleuren. Verder geeft de hermetische performance, die doordrongen is van een dramatische zwaarte, maar weinig  bloot. In die zin is de mysterieuze donkere sfeer die Jakiela in al zijn keuzes benadrukt ook een bottleneck.

Foto: Gannina Urmeneta Ottiker