Wachten. Wat zijn we er met z’n allen goed in geworden tijdens de pandemie. Wachten op de mogelijkheid om weer het huis uit te mogen en elkaar te ontmoeten. De Italiaanse theatermaker Chiara Bersani neemt in The Whales Song het fenomeen tot onderwerp en buit het ten volle uit. Het is een performance die veel van de aanwezigen vraagt.

Op de speelvloer in de grote zaal van de Verkadefabriek staan her en der stoelen die alle kanten op kijken. Getooid met koptelefoons waarop straatgeluiden zijn te horen, wandelen we naar binnen en kiezen een stoel. Dan begint het wachten. Ik kijk rond. De blauwe tribune is nagenoeg leeg. Aan het grid boven onze hoofden hangt een doek. Het bestaat uit twee dunne, zijdeachtige, aan elkaar genaaide lappen; een wit, een zwart. Het hangt een beetje door als een baldakijn. In mijn oren hoor ik een bus die wegrijdt, kerkklokken, een hond die blaft, voetstappen, stemmen verderop. Het witte werklicht maakt plaats voor opgloeiende theaterlampen achter het baldakijn. Van buiten de koptelefoon klinkt een zwaar gebrom.

Enig wachten hoort erbij, bij theaterbezoek. Het werk begint op een afgesproken tijdstip en tot dat moment groeten we elkaar, bladeren door het programmaboekje, rommelen wat in de tas. Maar wat als dat tijdstip van beginnen verder en verder naar achteren blijkt te liggen? Wie samen naar binnenkwam zoekt elkaars ogen. We kruisen de benen, rechten de rug, schuiven nog eens op de stoel. Het wachten wordt een activiteit op zich. Het verandert de spelregels van dit theaterbezoek. In haar solo Seeking Unicorns die in 2019 op Boulevard speelde, keek Bersani zelf de kijker terug aan. Nu observeren de kijkers elkaar, zolang er geen performer komt om naar te kijken. En via elkaar kijken we naar onszelf. Niet aan je gezicht zitten, dat is raar. Niet wiebelen als een kind. We performen voor elkaar de geduldige, volwassen theaterbezoeker.

In normale omstandigheden verloopt de tijd met de snelheid die we gewend zijn. Dus denken we er niet over na, maar richten ons leven zo in dat het past binnen de tijd. Tijd is een van de spelregels. Middenin die eerste lockdown vorig voorjaar begon het te dagen: ze zeggen wel vier weken, maar dan is dat virus nog niet weg, dus hoe lang nog? Thuiswerkend, het nieuws volgend en wachtend werd tijd een soort elastieken fenomeen. De werkdag bleek soms maar twee uur te duren. Wekenlang kwam er niemand te eten. De ontwikkeling van een vaccin zou jaren sneller kunnen dan gedacht.

En net nu er weer wat meer mogelijk is, bijvoorbeeld een theaterbezoek, maakt Bersani de tijd opnieuw van elastiek. The Whales Song stelt het publiek vanavond op de proef en werpt ieder op zichzelf terug. Alles kan de aanzet zijn voor het begin van het stuk en daarmee het eind van het wachten; een ventilator die aanspringt, een rood schijnsel, een man die opstaat en met een schichtige blik, friemelend met zijn handen, een paar aarzelende stappen zet.