Het verhaal gaat dat The War of the Worlds duizenden Amerikanen de straat op heeft gejaagd. Het hoorspel van Orson Welles was zo geloofwaardig dat men echt vreesde voor een alieninvasie. Sindsdien is The War of the Worlds onlosmakelijk verbonden met Welles en die bewuste avond in 1938. Het origineel werd echter veertig jaar eerder geschreven, door sciencefictionauteur H.G. Wells. In 1978 volgde Jeff Wayne’s Musical Version of The War of the Worlds, een conceptalbum waarin Wells’ verhaal vertaald is naar rockmuziek. Nu, in 2018, brengt Mike Vullings Entertainment deze muzikale versie naar Nederland.

The War of the Worlds is een dystopische thriller avant la lettre: kwaadaardige machines landen op aarde en vernietigen de mensheid. In Jeff Waynes versie leidt een naamloze journalist (Bert Heerink) ons door de apocalyps. We horen over de eerste ontdekking, de invasie, het leven onder het regime van de marsmannetjes, en een wel erg wonderlijke verlossing: de enorme aliens blijken geen partij te zijn voor bacteriën. Tegelijkertijd zien we hoe een continue stroom aan videoprojecties, afgewisseld door incidentele spelscènes en zangsolo’s, de vertelling illustreren. De focus van de voorstelling ligt echter bij het orkest, dat met overgave de opzwepende muziek van Wayne speelt. De fascinatie voor het album is de motivatie voor deze opvoering. Dat is te zien.

Tegelijkertijd is dit het probleem van deze The War of the Worlds. Het staat aangeschreven als rockmusical, maar is eerder een theatraal concert. Muzikaal werkt het, maar als theatervoorstelling schiet het tekort. Daar blijven de afzonderlijke elementen te ondoordacht voor. De vertelling van de professor staat op maximaal volume, en blijft moeilijk te verstaan. Aandacht voor dictie en een heldere tekstregie ontbreken, waardoor het lastig wordt om mee te gaan met onze gids door het verhaal. De projecties onderstrepen wat er  al verteld wordt: herhaaldelijk zien we hoe de spinachtige machines een stad vernietigen, of hun lasers afvuren op hulpeloze mensenmassa’s. Het levert extra spektakel op, maar biedt geen diepere dimensie aan het geheel. Ook de scènes of zangsolo’s blijven, hoe indrukwekkend ze soms ook klinken, eilandjes in een opvoering die geen eenheid wordt.

Wie Welles’ hoorspel terugluistert, begrijpt waarom het een gevoelige snaar raakte. Het was eng, omdat het incompleet was. Hoe de aliens eruitzagen, hoe dichtbij ze waren, hoe groot het slachtveld was: de luisteraar moest het zelf invullen. Waynes bewerking doet precies het tegenovergestelde: het laat alles zien en horen, en kiest in elk onderdeel voor spektakel in plaats van suggestie of nuance. Al met al voelt dit als een concert dat probeert iets anders te zijn dan het is, en niet in zijn eigen kracht gaat staan. Waynes muziek en het enthousiasme voor zijn muziek vormt het hart van The War of the Worlds, maar het wordt overschreeuwd door spektakel.

Foto: Mark van den Heuvel