Een samenleving met strakke morele regels heeft een ventiel nodig. Als je de mensen de kans geeft eens in het jaar uit te spatten, kunnen ze voorlopig de sociale druk weer aan. Vandaar het succes van carnaval. In Zuid-Italië mogen de vrouwen zich eens in het jaar laten gaan. Ze dansen de tarantella tegen depressies en ander psychisch ongemak. De Italiaanse multi-instrumentalist Beppe Costa maakte er bij het Ro Theater de sfeervolle voorstelling Taranta van, die deze zomer meereist met De Parade.

Het excuus voor de woeste dans is de beet van de tarantula: door heftig tekeer te gaan raak je het gif van de spinnenbeet kwijt. Het filmpje in de voorstelling (te zien op de site van het Ro Theater) laat zien hoe dat gaat: sidderend op de vloer of in een trance van herhaalde patronen. De vrouwen die zo dansen, heten taranta’s. Volgens de tekst in de voorstelling kunnen ze dagen doorgaan, soms tot de dood toe.

Wie eenmaal gebeten is, komt er niet meer vanaf, is het verhaal. Het gif blijft in het lichaam en manifesteert zich elk jaar op hetzelfde moment: in juni, op het feest van de Heilige Paulus. Toen eenmaal duidelijk werd dat de harige spin helemaal niet zo gevaarlijk is, was de bevrijdende dans al een traditie. De spin is trouwens inwisselbaar: beten van schorpioen, slang en mier hebben hetzelfde effect. Als je maar iets de schuld kunt geven van de alledaagse sores.

En sores is er genoeg in Puglia (de hak van het laarsvormige land). Het is een land van hard wit licht, stuivend stof, verzengende hitte, drukkend katholicisme, mannen die in het buitenland werken (als ze geen oorlogsinvalide zijn) en diepe armoe. ‘Armoede heet nu folklore,’ zegt Costa in de voorstelling.

De blik van Taranta is gericht op de jaren vijftig, toen de contrasten meedogenlozer waren dan nu. Beppe Costa zorgt voor sfeervolle muziek, op mandoline, gitaar, viool, fluit en schalmei. Hij zingt ook, met veel couleur local een mooie tweede stem van Sylvia Poorta. Zij en Ro-collega Fania Sorel laten ook in een kleine voorstelling als deze hun onnadrukkelijke, maar grote klasse zien.

Taranta switcht tussen beschouwende documentaire en belevend spel. Danseres Angelina Deck springt rond met obsessieve bewegingen, Poorta schokt over de grond en Sorel probeert de demonen met headbangen te bezweren. Maar vaker vertellen ze over het harde leven in de doodarme streek en roepen ze de sfeer op van een moeizaam leven, geteisterd door zon en ontberingen.

Taranta is geen dol evenement van het onbezorgde soort. Geen typische Paradevoorstelling, wel een goede. Nog te zien in Den Haag, Utrecht en Amsterdam.

(foto: Eric van ’t Hof)