In de nieuwe digitale voorstelling Swipe Island, die Eva Line de Boer bij Productiehuis Zeelandia maakte, wordt de kijker meegevoerd in een wereld die wordt beheerst door de logica van reality-tv en dating apps. Hoewel de multimedialiteit van de voorstelling interessant is, ontbreekt het aan een interessante dramaturgische lijn en gelaagde personages.

Bij aanvang van Swipe Island word je in een Zoomgesprek door vier hosts welkom geheten. De gastheren en -vrouwen verschuilen zich achter digitale avatars en ge-autotunede stemmen, maar leggen vriendelijk uit dat we straks gezamenlijk een bezoek aan de gelijknamige plek gaan brengen. De sfeer voelt op een commerciële manier hitsig: blijkbaar kom je hier als deelnemer als je intimiteit of seks zoekt. Het maakt op een spannende manier ongemakkelijk, aangezien alle deelnemers met hun videofeed zichtbaar blijven tijdens de voorstelling en je in theorie met iedereen een privé-chat kan aangaan (iets dat gedurende de voorstelling nog wordt aangemoedigd door een moderator die subtiel tot interpersoonlijk contact probeert aan te zetten).

In de voorstelling zelf volgen we in eerste instantie Destiny (Kimberley Agyarko), die naar Swipe Island is gekomen met maar één doel: seks. Dat is echter nog niet zo simpel – nadat ze haar avatar heeft gemaakt loopt ze eerst tegen allerlei muren aan. Er lijkt namelijk nogal een digitale bureaucratie onder het pleziereiland schuil te gaan: overal waar ze komt krijgt ze een melding dat ze nog niet genoeg connecties heeft gemaakt, een te laag level heeft of niet de juiste sociale codes hanteert.

Het openingsdeel van de voorstelling is niet alleen voor Destiny frustrerend. Als kijker volgen we haar terwijl ze naar een scherm staart, en zien we haar avatar door primitieve digitale omgevingen lopen. Omdat er van betekenisvolle uitwisseling geen sprake is verveelt dit al gauw. Gelukkig komt Destiny snel daarna een andere dolende ziel tegen: Sub (Giovanni Brand), die de seksbeluste nieuweling helaas ook moet teleurstellen omdat-ie niet op vrouwen valt. Zo ontspint zich een gesprek waar uiteindelijk ook Sonny (Pip Lieke Lucas) en een mysterieuze zeemeermin (Meriç Tuna Yildiz) bij betrokken raken.

In de ontmoeting tussen de vier zet Swipe Island een aantal thema’s naast elkaar. Het gaat over het zoeken en vinden van je eigen identiteit, en hoe je die identiteit vervolgens uitdraagt, maar ook over hoe omgangsvormen onder druk van (sociale) media, dating apps en heersende schoonheidsidealen veranderen. Het is in beginsel interessant hoe regisseur De Boer en haar team daartoe een hele digitale wereld hebben opgetrokken, en de overdaad aan vorm sluit goed aan bij de oppervlakkige wereld die ze wil neerzetten, en de verschillende manieren waarop de personages proberen zich daarbinnen staande te houden.

Het ontbreekt echter aan een doortimmerde dramaturgie of goede dialogen. De Boer zet zo sterk in op de weergave van allesoverheersende banaliteit en puberale naïviteit dat er geen ruimte ontstaat om voorbij de bovenste laag van de personages te kijken. De teksten zijn zonder uitzondering direct en eerstegraads, waardoor ze wel realistisch zijn voor de context maar geen enkele dramatische spanning creëren. De bijdrage van schrijver Elly Scheele, die betrokken was bij enkele van de meest geslaagde voorstellingen in het oeuvre van De Boer, wordt hier node gemist.

Swipe Island is nog het meest geslaagd als in het laatste deel van de voorstelling de dramatische logica bijna helemaal wordt losgelaten. In dromerige, bijna Lynchiaanse scènes vervaagt de grens tussen digitale en fysieke realiteit, waardoor de échte personen in de digitale wereld verstrikt raken en hun avatars hun plek in de fysieke wereld innemen. Het sterke camerawerk van Studio AKATAK, de belichting van Tim Vermeulen en het geluidsontwerp van Harpo ’t Hart nemen het over van de tekst en loodsen de kijker een associatieve werkelijkheid binnen. Alleen de wat voor de hand liggende en nogal sentimentele ontmoeting tussen Sub en de persoon achter de zeemeermin houdt nog vast aan voorspelbaarheid.

Zo ontsnapt Swipe Island op de valreep toch nog aan de verstikkende banaliteit waarin de kijker voor het leeuwendeel van de voorstelling wordt ondergedompeld.

Foto: Theaterproductiehuis Zeelandia