Is het de ultieme lulligheid? Op de middelbare school vonden wij van wel. Is het de ultieme avond uit? Dat moeten ook veel mensen gedacht hebben, anders was het niet zo populair geweest. Is het kuddegeest of een nieuwe gemeenschapszin? De Catalaanse choreograaf Pere Faura legt verbanden tussen de discodans en andere vormen van collectief bewegen.

Op het enorme scherm zien we de bron van het bewegingsmateriaal: in de disco op een rijtje, à la Saturday night fever. Drie stapjes naar voren – klap in de handen – drie stapjes naar achteren – draai. Arm zijwaarts schuin omhoog en schuin naar beneden – ellebogen naar buiten – wiebelen met je heupen – rollertje met je handen. En nog een keer.

De lauwe discobeat van de film gaat over in een gonzende toon met een eigentijdser ritme van dj Amaranta Velarde. Dan beginnen mensen te dansen. Ze vormen plukjes en uiteindelijk een lange rij dwars door de zaal heen. Iedereen doet dezelfde bewegingen, zo tegelijk mogelijk. De dansers zijn bijna allemaal zo jong dat ze op school nooit hebben hoeven kiezen tussen gecastreerde Bee Gees in ballenknellers of nerds met King Crimson en Van der Graaf Generator op de draaitafel.

Op het scherm staan uitspraken over dans. When I dance, my senses are in peace. En dat dans gaat over expressing your true self en connecting with your inner self. En later: You can say so much more to other people with your ass than otherwise. Uhuh.

Alle dansers in de zaal hebben zich naar het podium bewogen: onder het scherm staan er een stuk of vijftig. Pere Faura, die studeerde aan de School voor Nieuwe DansOntwikkeling in Amsterdam, heeft vier dagen met ze gewerkt aan de variaties op de dansfrase uit de film. Zijn onderzoek is een trilogie. Vanavond is deel twee, Sweet tyranny, te zien, ook in de Stadsschouwburg van Amsterdam. Ik ben benieuwd waar dat naartoe gaat.

Samen dezelfde beweging maken levert de visuele fascinatie op van trekvogels en runderkuddes, maar ook huiver voor de gelijkschakeling van de groep. Je bevindt je al snel in het gezelschap van padvinders, linedancers, voetbalsupporters, bacchanten, gabbers, soldaten, Hitler- en Stalinjugend, druk bezig met marcheren en andere synchrone bewegingspatronen. Ideologieën hebben de kracht misbruikt en de gemeenschappelijke beleving en het vermaak verdacht gemaakt. Daar verzetten de dansers zich tegen met statements op karton, van flauw (A dance a day keeps the doctor away) tot inventief (Liberté, égalité, Beyoncé).

Dat haalt de beangstigende kantjes niet af van het collectief bewegen, zeker niet met de beelden die videoman Joan Escofet laat zien, maar nuanceert ze wel.

Foto: Mauri Serrado