De derde zondag van november is in Vlaanderen Kunstendag voor Kinderen. Veel theater, veel workshops, veel muziek en dans in de hele regio, en nu ook een gelegenheid om te wijzen op de geplande en snel aankomende besparingen in cultuur.

Directeur van CCHasselt vertelde voor de voorstelling Stuck dat een aantal jaren geleden Judith de Joode en Rutger Remkes, toen nog studenten aan de Toneelacademie Maastricht, hun eindproject maakten rond mensen in een krappe ruimte. Met projectsubsidies konden ze hun project tot een echte productie uitbouwen.

Nipt werd zo goed onthaald dat ze de hele wereld rondreisden. Nu kunnen de makers met nog twee andere mensen weer een nieuwe productie maken bij het gezelschap Laika, dat structurele subsidies krijgt. Om maar te zeggen dat projectsubsidies investeringen in de toekomst zijn en aanstormend talent de kansen bieden om te starten, om zich te ontwikkelen, om te groeien. Als we tegen de opgedrongen besparingen in de cultuur zijn, dan kunnen we dat na de voorstelling tonen door met de acteurs en actrices op de foto te gaan.

In Nipt moesten de twee spelers zich in allerlei bochten wringen in de krappe ruimte van twee piepkleine kamers. In Stuck is de productie gegroeid. Nu zijn het vier mensen die zich in een ruimte bewegen die tweemaal zo groot is als in Nipt. Maar nog benepen genoeg voor slapstick op hoog niveau.

We kijken naar een soort flatgebouw met beneden de centrale hal met lift en boven twee appartementen. Het gebouw lijkt aanvankelijk groot, maar blijkt toch klein. Dat zie je direct als de liftdeuren zich openen en we alleen de benen van het personage zien. Hij moet zich dubbel vouwen om uit de lift te geraken. Gebukt begeeft hij zich via een kleine zijdeur naar buiten.

Judith de Joode en Rutger Remkes hebben de voorstelling uitgedacht als een vervolg op Nipt. Samen met Vanja Rukavina en Lois Brochez bevolken ze in een eindregie van Suze Milius een minisamenleving. De vier vertolken meerdere bewoners van de appartementen, zoals een student, een bokser, een artistiek homokoppel, een trashy rokende vrouw, een conciërge en  poetsman … en ook passanten zoals een man die zijn hond zoekt, de pakjesbezorger en een kauwgom-‘junkie’.

Allemaal moeten ze zich in de enge ruimtes verkleinen, waardoor hun personages en hun handelingen uitvergroot worden. Dagelijkse handelingen vergen meer inspanning, worden klungeliger uitgevoerd en dat heeft een komisch effect. De personages zelf zijn niet alleen komisch in hun handelingen, maar ook humoristisch in hun karakters.

Tegelijkertijd hebben ze iets tragisch in zich. De zwarte vrouw is een bokser, die steeds haar pleisters op en af doet, steeds haar bit in en uit doet, en zich trofeeën laat bezorgen, de een nog groter dan de ander, de laatste zelfs bijna té groot. Kinderen worden in de te kleine flats gedropt, de bewoner wordt tot oppasser gedwongen.

De personages zitten dan wel vaak vast, de dramatische lijn loopt niet vast. Er is steeds iets nieuws, en stilletjesaan groeit de ‘chaos’. Er hangen bewoners (ondersteboven) in de lift, bij rook ontstaat er paniek.

Het geheel is een strak geordende wanorde, die nog onderstreept wordt door de soundscape met muzak, kinderstemmen en leidinggeluiden. Deze woordloze productie is compact, ze verrast en verwondert, steeds opnieuw, een uur lang. Een knappe en mooie prestatie in al zijn krapte.

Zonder cultuurinvesteringen hadden we deze voorstelling niet te zien gekregen, zoals zo veel goede producties. Daarom ging het publiek, jong en oud, mee op de foto om te laten zien dat ze niet willen dat het theater door de besparingen zal verschralen. De foto-actie was er niet alleen in Hasselt, maar op heel veel andere Vlaamse Kunstendag-voor-Kinderen-plekken. Ook kinderen hebben recht op goed theater, en dat moet zo blijven!

Foto: Kathleen Michiels