Een avond ‘op café’ met Wim Helsen, zo zou je het vierde programma van de gelauwerde Vlaming kunnen typeren. In Spijtig, spijtig, spijtig draait het niet om de actualiteit (die wordt er in één bijzinnetje tussen gefrommeld, is die ook afgetikt) noch om Helsens persoonlijke beslommeringen. Eerder voltrekt de voorstelling zich als één krankzinnig, aan de verbeelding ontsproten verhaal vol absurdistische zijwegen, losse gedachtekronkels en maffe terzijdes. Een verhaal dat zich afspeelt in café De Pomp in Mortsel waarin de cabaretier-acteur de vertelkunst naar grote hoogten tilt.

Helsen (1968) trapt af met de introductie van een persoon die zo gierig, asociaal, gewelddadig en egoïstisch is dat je moeilijk anders kunt concluderen dan dat hij gierig, asociaal, gewelddadig en egoïstisch is. Maar, zegt Helsen, en schopt zijn eigen verhaal grandioos onderuit: ‘Mag ik misschien ook míjn kant van het verhaal vertellen?’ De rest van de voorstelling is een lange omzwerving terug naar dit prikkelende begin, waarin Helsen zichzelf volop de ruimte biedt om zijn geniale gekte te etaleren. Hij suggereert dat de mooie Tiny haar grote neusgaten kan dichtsmeren met paté (‘zou dat een hype worden of zouden er alleen veel vliegjes en kevertjes op afkomen?’), vertelt onnavolgbare moppen over een pyromaan, een hoer en een hert en loopt langzaam vast in zijn eigen neurotische dwanggedachten.

Zijn – zeer nauwkeurige – tekst is soms grof, scabreus zelfs, maar met Helsens beschaafde Vlaamse tongval houdt zelfs een morbide scène waarin bloed spuit en schedelbeen kraakt iets vriendelijks. Bovendien is er dan ineens een zinnetje dat klinkt als poëzie, zoals de man die het gevoel heeft dat hij bewolkte lucht heeft ingeslikt. Razend knap is hoe Helsen het publiek tergt door geen verhaal af te maken en zijn ongebreidelde fantasie volledig laat ontsporen – om uiteindelijk natuurlijk tóch alle eindjes netjes aan elkaar te knopen. Tegen die tijd zijn er toespelingen op het werk van Kafka gepasseerd, is iedereen die beledigd kan worden beledigd en is er een dode gevallen – of toch niet? De meevoerende rasverteller Wim Helsen bespeelt zijn publiek geraffineerd en biedt geen kans de aandacht te laten verslappen. Met zijn vorige programma won hij de Poelifinario. Spijtig, spijtig, spijtig is opnieuw onweerstaanbaar.

(foto: Clemens Rikken)