Liefhebben slaat om in afkeer, aantrekken wordt afstoten, twijfelen wordt arrogante zekerheid, intens romantisch gaat over in spetterend scheuren, nostalgie maakt plaats voor een dronkenmanslied. Na afloop van Spijkers 2 van Joost Spijkers en zijn band, ben je even groggy en toe aan een slivovic. En nog een. En vooruit, nog eentje dan.

Het is het tweede ‘muzikale uitstapje’ van Spijkers, lid van het vermaarde variététrio The Ashton Brothers. Bij de eerste, enkele jaren geleden, was het nog wat aftasten. Hij heeft, zo was ook bij de Ashton Brothers geregeld te horen, een grote liefde voor de Slavische muziek, hem ingegeven door zijn Bosnische pleegmoeder. Joost Spijkers heeft tientallen cassettebandjes met muziek uit het voormalige Joegoslavië, van zijn eerste grote liefde, een meisje uit Serajevo, dat bij de belegering van die stad tijdens de Bosnische oorlog, om het leven kwam.

Maar hoe vertaal je die muzikale liefde naar Nederlands theater, zonder er een volksmuziekavondje van te maken? Welnu: door toneelschrijver Peer Wittenbols zijn gevoelens in recht-voor-de-raap-liedteksten te laten gieten. Een gouden greep, die hem voor een van die liedjes direct een nominatie voor de Annie M.G. Schmidtprijs opleverde. En door met de vier leden van de band een spannende mix van muziekstijlen te ontwikkelen.

Ook voor Spijkers 2 schreef Wittenbols teksten. Het programma biedt alles wat Spijkers 1 ook al liet zien. Maar dan wel in een hogere versnelling, theatraler, meeslepender, afwisselender en rauwer. Het is Hollandse kleinkunst, stevig gekruid met scheuten opzwepende Sintijazz, jazz-manouche, pop, folk en blues. Een traditionele Balkanballade wordt voorzien van een kakafonie aan free-jazzklanken of een ruige beat, scheurende gitaren en onconventioneel slagwerk vechten met Spijkers’ accordeon en voortdurend komt daar die saxofonist bij, met zijn muzikale slidings, met gestrekt been, meedogenloos.

Een mooie vondst is het wisselen tussen de traditionelere ‘bandopstelling’ op het podium en een tafel, waaraan gegeten en gedronken wordt en die de plek is voor de meer intiemere en kleinere nummers. Alle nummers van Spijkers en Wittenbols vertellen een verhaal. Over grenzeloze liefde, de angst te verliezen en te worden vergeten, over liefde die zomaar omslaat in haat, over het verlangen naar een leven zonder ketens en banden, over bandeloosheid en bachanalen. Nooit voorspelbaar en door Spijkers met kracht en energie, vurig en gepassioneerd gezongen. Met een prachtstem.

Kortom: Spijkers 2 is enerverend muziektheater en bij vlagen bloedmooi. U moet het gaan beleven.

Foto: Robbert van den Broek