Een Chinees plattelandsjongetje dat opgevoed wordt door zijn oma, die een grote toekomst voor hem weggelegd ziet als snackbarmedewerker in Nederland. Dat is het merkwaardige uitgangspunt van Sleutelmoment, de vierde avondvullende voorstelling van cabaretier en stand-up comedian Henry van Loon.  

Van Loon vertelt ons zogenaamd zijn levensverhaal. Hij is eigenlijk dat Chinese jongetje, zegt hij, dat altijd gepest werd omdat hij zo lang was. Hij werd door zijn oma naar Nederland gestuurd en na een mislukte carrière als snackbarmedewerker kwam hij te werken in een garage. Het toneelbeeld moet die garage voorstellen: op de achterwand hangt allerlei gereedschap en op het toneel staan een machineonderdeel en een radio.

Van Loon staat bekend om zijn absurde gedachtekronkels en zijn ontregelende verhalen, die zich altijd ergens in een parallel universum lijken af te spelen. Dat maakt zijn voorstellingen fascinerend, maar niet altijd even overtuigend. In eerdere voorstellingen draafde Van Loon soms zo ver door in zijn absurdisme dat hij de toeschouwer kwijtraakte. Ook in Sleutelmoment gebeurt dat nog af en toe, maar deze voorstelling bevat minder losse flodders en houdt de aandacht een stuk beter vast.

Sleutelmoment bevat een rode draad, maar lijkt in niets op een klassiek cabaretprogramma. Daarin zit immers een coherent en betekenisvol verhaal, dat een duidelijke moraal of boodschap naar voren brengt. Van Loons voorstelling is eerder een ironisch commentaar op het betekenisvolle verhaal, op hoe wij betekenis geven aan het leven door er een coherent verhaal van te maken.

De titel van de voorstelling geeft Van Loons ironische spel met de conventies van het verhaal mooi weer. Als wij ons levensverhaal vertellen, vertellen wij altijd over de ‘sleutelmomenten’ die ons leven een beslissende wending gaven. Van Loon vertelt over de sleutelmomenten in het leven van het Chinese jongetje. De Chinese Henry wordt opgevoed door zijn oma, die een beslissende invloed op zijn levensloop had door hem wijze levenslessen te geven en naar Nederland te sturen. Het volgende beslissende moment is dat waarop Henry ontslagen wordt in de snackbar – dit moment wordt naverteld in een prachtige, komische scène waarin in slow motion uitgebeeld wordt hoe er een zweetdruppel terechtkomt op het broodje frikadel van een klant. Even later lijkt Van Loons lot dan toch bezegeld te worden als hij door een garagehouder die veel in hem ziet een baan aangeboden krijgt. Maar uiteindelijk leiden deze momenten allemaal tot niets. De zogenaamd beslissende momenten blijken betekenisloos. Uiteindelijk is er misschien nog het meest letterlijk sprake van een sleutelmoment als Van Loon in zijn garage met een grote sleutel aan een machine draait.

Dit maakt Van Loons voorstelling bijzonder radicaal. Sleutelmoment is een nihilistische voorstelling, waarin consequent elke moraal en elke betekenis ontkend wordt. Dit ironische spel met betekenis is soms zo radicaal dat de aandacht verslapt, bijvoorbeeld wanneer Van Loon zich uitput in details over zijn jeugd in China, maar over het geheel genomen is Van Loons voorstelling toch vooral fascinerend en bijzonder grappig.

Foto: Bob Bronshoff