Frustratie, woede en onmacht. Op de eerste dag van het festival Afrovibes weten de twee solovoorstellingen Skierlik en Dark cell met deze intense emoties en hun indringende boodschap de juiste snaar te raken.

Het Zuid-Afrikaanse township Skierlik wordt op 14 januari 2008 wereldnieuws als de blanke boerenzoon Johan Nel vier zwarte Zuid-Afrikanen doodschiet. Het leven van Simon verandert die dag dramatisch als zijn vrouw Anna en zijn drie maanden oude dochter Elizabeth sterven in deze vanuit racistische motieven gedreven moordpartij.

Theatermaker Philip Dikotla, gekleed in een oranje overall, heeft in zijn een uur durende theatervoorstelling Skierlik niet meer dan een simpel houten kistje nodig om als grievende vader zijn indringende levensverhaal te vertellen. Met ogenschijnlijk gemak zet Dikotla, die de sterke tekst van Skierlik ook schreef, geloofwaardig en overtuigend de eenzame en gefrustreerde Simon neer.

Moeiteloos schakelt de imponerend acterende Dikotla heen en weer tussen verschillende fases uit het leven van Simon. Het ene moment zit hij in de achterbak van een auto op een hobbelige Zuid-Afrikaanse weg en het volgende moment werkt hij aan de opbouw van township Skierlik. Dan vindt de moordpartij plaats, heeft Simon voor het eerst zijn dochter vast of luistert hij in de rechtbank naar de strafeis.

Het leven is eenvoudig in Skierlik. Niemand interesseert zich voor de township en hoewel ze arm zijn (‘If poverty had a smell, it would smell like this’) leven ze er in rust. Dit wordt wreed verstoord door de schietpartij en de aanwezigheid van buitenstaanders die hierop volgt; van journalisten met hun onuitputtende stroom vragen tot politici met loze beloften. ‘Veel, heel veel grote zwarte auto’s met blauwe lichten zorgden voor zulke grote rode stofwolken die we in Skierlik nog nooit hadden gezien.’

Deze buitenstaanders geven niet om de bewoners en de toekomst van Skierlik, maar ze gebruiken de tragische schietpartij voor hun eigen gewin. De journalisten willen kranten verkopen en politici willen aan de macht blijven. Al jaren vecht Skierlik voor betere levensomstandigheden, maar niemand bekommerde zich om het dorp. Nu worden er ineens beloftes gedaan. Dikotla weet de onmacht en woede goed te verwoorden: ‘Moeten mijn vrouw en dochter eerst vermoord worden voordat iemand om Skierlik geeft en er veranderingen kunnen plaatsvinden?’

Intense bewegingen in Dark cell
Tegen een achtergrond van een wit projectscherm staan zeven omgekeerde champagne-emmers op de verder lege dansvloer. Net als Dikotla maakt ook Themba Dredz Mbuli (choreografie en dans) in zijn twintig minuten durende solo-dansvoorstelling gebruik van weinig middelen.

In een samenspel van geprojecteerde foto’s op het achterdoek en de intense bewegingen van Mbuli worden in Dark cell de schrijnende omstandigheden van politieke gevangenen in Zuid-Afrika tijdens de apartheid belicht. Soms imiteert Mbuli bewegingen die we politieke gevangenen zien maken op de foto’s die worden geprojecteerd zoals het hakken van stenen, soms volgen de foto’s later in de scène als de bewegingen al het verhaal vertellen. Het levert een spannende interactie op met sterke beelden. De frustratie en het verdriet zijn onontkoombaar en vooral in het laatste fragment van Dark cell barst de woede en onmacht uit elke vezel van het gespierde lichaam van Mbuli.

Op de foto: Phillip Dikotla in Skierlik