Blokkeerfriezen, roetveegpieten, een zinkende stoomboot: in de voorstelling Sintgelok doen ze niet mee. Theatermaker Karel Hermans schuift alle hectiek rondom het Sinterklaasfeest bewust terzijde om zich te focussen op wat voor hem de essentie is: een eeuwenoude traditie die gaat over goed doen, een goed mens zijn. Dat is zijn stellige overtuiging en zonder een greintje ironie neemt hij zijn publiek mee in dit geloof. En dat werkt. Een zaal vol volwassenen ervaart opnieuw de magische aantrekkingskracht van de Sint, alsof ze niet al een eeuwigheid geleden van hun geloof zijn gevallen.

Het idee voor de voorstelling ontstond een paar jaar geleden, toen Hermans zich afvroeg hoe ondanks alle controverses rond het Sinterklaasfeest de traditie toch zo manmoedig stand kon houden. Om daar achter te komen interviewde hij talloze hulpsinterklazen. De mannen (inderdaad: allemaal mannen – waarover later meer) bleken allemaal prachtige verhalen te hebben. Een aantal mogen dat verhaal komen doen tijdens Sintgelok. In hun dagelijkse kloffie komen ze op en voor onze ogen voltrekt zich het wonder en zien we ze, liefdevol geholpen door kostuumdame Mathilde van der Hoop en enkele spelers, transformeren tot Sinterklaas. Een minzaam wuiven is dan voldoende om ons collectief weer in ons oude geloof te doen terugvallen. Sinterklaas bestaat!

Doorheen de voorstelling laat Hermans jongere spelers aan het woord komen die hun herinneringen aan het feest ophalen. Zo vertelt Cas Bouwman, met blauwe muts en gele sjaal, in een aangrijpend verhaal hoe hij elk jaar met buikpijn de intocht onderging. Te veel prikkels, te veel kabaal. De 17-jarige Rowan Veltman, die al enige landelijke bekendheid geniet als deelnemer aan Holland’s Got Talent, verhaalt tragikomisch over zijn mislukte pogingen om Piet te mogen spelen en Marthe Elzinga schetst de zenuwen van het kleine meisje dat een schoen heeft mogen zetten. Veel te vroeg wakker natuurlijk maar mag ze al kijken?

Feitelijk is Sintgelok een soort documentair theater, opgebouwd rond verhalen en herinneringen van de deelnemers. Daarin past ook heel goed het historische verhaal dat de van oorsprong Turkse acteur Leòn Ali Çifteci houdt over het ontstaan van de Sinterklaas-traditie. Omdat hij vertelt over hoe onder invloed van de veranderende tijdgeest er telkens aanpassingen plaatsgevonden hebben, put Hermans daar de hoop uit dat het nog goed komt met Sinterklaas.

Want enige twijfel was hem wel beslopen tijdens het maken van de voorstelling. Past het feest nog wel bij de huidige tijd? Terecht had iemand gevraagd waarom er alleen maar mannen hulpsinterklaas waren.

Als een voorschot op die nieuwe, door hem zo vurig gehoopte toekomst, toont het slotbeeld een serie sinterklazen, mét een vrouwelijke en mét een zwarte Sinterklaas. Opdat de goedheiligman/-vrouw ook de komende generaties zijn/haar zegenrijke werk kan blijven doen.

 

Foto: Anna van Kooij