De teksten die Oneka von Schrader gebruikt in haar nieuwe voorstelling She, te zien tijdens Bâtard Festival in het Veem House for Performance, zijn intrigerend. Ze refereert daarin niet alleen aan de clichés van hedendaags experimenteel theater, maar verbindt die door haar gelikte optreden als ‘alternatieve’ singer-songwriter ook met de specifieke persoonlijkheidscultus van het digitale tijdperk.

Oude burgerlijke waarden als maatschappelijke betrokkenheid, politiek engagement, emancipatie of historisch bewustzijn worden door Oneka von Schrader behendig teruggebracht tot het niveau van slogans en logo’s, terwijl spiritualiteit én alternatieve genezing worden voorgesteld als de oplossing voor werkelijk alles. In een redelijk wild spel met appropriatie ontstaat zo een alternatieve heroïek, een doe-het-zelf-sjamanisme vol paradoxen, waarbij op de rand van kunst en kitsch, gevoed door decennia van copy&paste, de grootste glamour bestaat uit gespeelde overgave en super-geësthetiseerde nonchalance, ofwel real-fake.

Deze hysterische, uiterst theatrale en in zekere zin niet ongevaarlijke cocktail wordt in de voorstelling weliswaar mooi uitgewerkt, maar jammer genoeg nergens naar een hoger plan getild. Aanvankelijk intrigeert Von Schrader met haar optreden. Door de schaarse belichting en het zingen van het ene nummer na het andere, krijgt de voorstelling de intimiteit van een live radio-show, wat toch de associatie met confessie en reflectie oproept. Maar door de slechte verstaanbaarheid van sommige songs en de voortdurende grapjes die Von Schrader uithaalt met de status van haarzelf als performer, ontstaat een welbepaalde ambiguïteit omtrent haar engagement. De vele verwijzingen naar feminisme bijvoorbeeld worden door Von Schrader zo opzichtig gekoppeld aan een even vrijblijvend als hip go with the flow, al heet die flux bij Von Schrader, dat het onmogelijk wordt de boel serieus te blijven nemen.

In She ontstaat zo een mooi beeld van een totaal geritualiseerd, op de eigen hipheid gefocust leven, waarin iedereen kunstenaar is en ook zijn eigen manager, en men op gezette tijd ook nog de messias behoort uit te hangen. Een soort nieuwe decadentie, waarbij naar hartenlust wordt gesampled, gehackt, gefaket, gezapt en gemixt. Het hyper- of übernarcisme ontvouwt zich in She langzaam maar zeker en stuit nergens op een grens. De manier waarop Von Schrader dat beeld schildert is hooguit op enkele momenten verwarrend. Wat overblijft is een hoog fuck-you-gehalte, dat mij dan toch vooral doet schouderophalen.

Foto: Bas de Brouwer