De soberheid en efficiëntie van Solo, het nieuwe werk van Loïc Perela dat na de première bij Theater Rotterdam nog slechts drie keer te zien is in Nederland, spreekt boekdelen. Met zijn lichaam, stem en een zestal microfoons (ieder verbonden aan een loopstation) bouwt en bewandelt Perela een landschap van klanken en gestes. Heel voorzichtig, doorheen verschillende hoofdstukken, ontrafelt hij een intense crisissituatie. (meer…)
Met Seeker※Solo neemt choreograaf en danser Samir Calixto na tien jaar afscheid van Korzo. In die periode heeft Calixto zich laten zien als maker die zijn inspiratie graag zoekt in de filosofie en de klassieke componisten. Ook nu vormt een mystiek gedachtegoed de ruggengraat voor een dans als een reis naar een onbekende bestemming.
Samir Calixto toonde zich gedurende zijn jaren bij Korzo iemand die wegblijft van de waan van de dag en via die klassieken – Milton, Vivaldi, Nietzsche, Wagner en Mahler – zoekt naar wat mensen drijft. Zijn esthetiek is sterk en vaak vrij ‘clean’, in de zin dat dans, beeld en kostuums de grondgedachte van het werk in dezelfde kleur uitdragen. In het vlakkevloercircuit binnen de Nederlandse hedendaagse dans zien we dat eigenlijk niet zo vaak (meer).
In Seeker※Solo neemt hij de tijd om deze eigen wereld neer te zetten en zijn publiek naar binnen te lokken. De ruimte is donker en licht rokerig. Lichtontwerper Pavla Beranovà zet Calixto net achter een diagonale streep zacht, geelwit licht. Als hij zijn handen optilt valt het schijnsel precies daarop. Ze maken traag en bedachtzaam wat draaiende bewegingen. Zo kijken we naar die dragers van gebaren. Wat zullen ze gaan vertellen? Dit tempo en deze zachte intensiteit zetten zich door in de rest van het stuk.
De pianomuziek is van Gurdjieff en De Hartmann (opnames van pianist Alain Kremski) en stamt uit de eerste helft van de twintigste eeuw. In het modernistische tijdperk bloeiden de spiritualiteit, mysticisme en oriëntalisme – misschien als balsem voor alle hectiek met oorlogen, revoluties en crisis. Gurdjieff ontwikkelde een eigen mystieke leer inclusief bijbehorende muziek en beweging waarin het draaide om het wekken van de volgens hem ingeslapen menselijke ziel.
Moet je dat weten als je gaat kijken naar deze voorstelling? Nee, dat zou niet moeten, het lichaam is prima in staat een verhaal over te brengen. Dat van Calixto speelt, lang in zichzelf gekeerd, met het uitgedachte lichtplan en legt zijn reis af langs een op de vloer uitgetekend donker geometrisch lijnenspel. Hij tast aanvankelijk zijn weg af, met handen die op de veelvuldige pianotrillers kort fladderen. Een deel van de reis is zwaar, getuige een hoorbaar ademen, zich krommende schouders en almaar zwaardere passen, totdat hij kruipend lijkt te bidden om het vol te houden. Heel even danst hij met zijn eigen schaduw, maar het is geen spel dat de toon van de solo doet verschieten. Zelfs de zon op de achterwand is verduisterd en toont slechts een smalle corona.
Die eenheid in alle elementen schept een bepaalde concentratie. Maar ze is ook kwetsbaar. Op den duur bekruipt me het verlangen naar een ander register. Iets woests, iets lelijks, iets dat stinkt of jankt of onverwacht lacht. Even uit de geconcentreerde melancholie, even connecten met die danser daar op de vloer in zijn eigen wereld. Een ijkpunt, om aan te haken en van daaruit weer verder met hem mee te kunnen. Dat moment komt niet. Daardoor ontstaat er afstand tussen de vloer en het publiek en blijft de bestemming van deze gebeurtenis, waar we in de zaal voor bij elkaar zijn gekomen, jammer genoeg buiten bereik.
Foto: Joris-Jan Bos
‘Mystieke reis blijft op afstand’…
Het is schokkend hoe oppervlakkig het beeld van de recensent lijkt te zijn.
Een vage verzameling van indrukken die het niet waard zijn om een ‘specialistische kijk’ te worden genoemd.
Ik spreek als iemand die vaak naar hedendaagse dans kijkt, en met een grote honger naar cultuur.
‘Iets woests, iets lelijks, iets dat stinkt of jankt of onverwacht lacht.’ ?
Dit kan niet serieus worden genomen… Een voorstelling van dit niveau verdient beter.
Kijkt de recensent naar de voorstelling door wat deze daadwerkelijk biedt of projecteert ze wat ze wil zien? Mevrouw Lubberding heeft zeker het punt gemist… en heeft zeker haar huiswerk niet goed gedaan, genomen door haar referenties over de muziek en het werk van Gurdjieff en hun relatie tot de choreografie.
Ik heb het stuk van Calixto twee keer gezien, en het is een parel: consistent, diepgaand en doordacht in elk opzicht. Iets wat we niet meer zo vaak zien.
Oppervlakkige artikelen als deze zijn een slechte dienst aan de kunst.
Alstublieft, mevrouw Lubberding, volgende keer meer aandacht… het publiceren van uw algemene, beperkte meningen maakt het geen fatsoenlijke recensie.
Gisteren in Utrecht gezien.
Ongelooflijk aangrijpend, een unieke ervaring. Een van de beste dingen die ik in jaren heb gezien.
De recensent verliest haar geloofwaardigheid als ze aan het stuk een blik probeert toe te schrijven die ver afstaat van de bedoeling van het werk.
Jammer dat deze ruimte wordt gebruikt voor algemene opinies die in waarde kunnen behoren tot bijvoorbeeld die van een gewoon sociale-mediakanaal.
Gelukkig zijn ‘recensies’ als deze steeds minder relevant… en het werk van kunstenaars als Calixto zelfs nog essentiëler.
Wat een onzin… deze recensie is niet betrouwbaar. Ik vond het stuk verbluffend mooi. Subtiel en krachtig. Een must-see!
Ik heb deze voorstelling ook gezien en vond het zeer matig. Veel herhaling van zetten en hermetisch, totaal niet uitnodigend. Bovendien te weinig materiaal voor een avondvullende voorstelling.
Maar misschien ben ik niet een van die verlichte geesten die hierboven hun kennis van de dans etaleren.
Ik zou de onwetende lezer deze voorstelling in elk geval niet aanraden.